Toelichting op de balans per 31 december 2018

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Inleiding
De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening
De waardering van de activa vindt plaats op basis van verkrijgingsprijs (is: inkoopprijs en bijkomende kosten) of vervaardigingsprijs (is: aanschaffingskosten en de overige kosten welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend ). Passiva worden opgenomen tegen nominale waarden.

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt.

Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.

Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden.

Activa
Vaste activa (met economisch nut)
In erfpacht uitgegeven gronden.
De in erfpacht uitgegeven percelen worden gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen).

Overige  investeringen met economisch nut
Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven.

Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening kan worden gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2004 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. Dit betreft met name investeringen in (school)gebouwen en riolering.

De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren:

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b. v. groot onderhoud van wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd. Voor dekking van de jaarlijkse afschrijvingslasten in de reserve afschrijving investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut gevormd. Deze stelselwijziging heeft voor ons dan ook geen gevolgen voor het begroting- en rekeningresultaat.

Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen verkrijgingsprijs (inkoopprijs en bijkomende kosten). Indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgingsprijs wordt er tegen marktwaarde gewaardeerd.

Participaties in het aandelenkapitaal van NV's en BV's ("kapitaal verstrekkingen aan deelnemingen" in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs.

De obligatieportefeuille is deels gewaardeerd tegen de marktwaarde (BNG Fido Financial Bond Fonds). Het dividend, de rente en de verkoopwinst is als bate in de jaarrekening verantwoord. De nog te ontvangen rente  is als transitorische (rente)post in de balans opgenomen.

Bijdragen aan activa van derden worden ineens ten laste van het resultaat of een reserve gebracht. Mochten ze worden geactiveerd dan worden deze geactiveerde bijdragen gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden dan afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak.

Vlottende activa
Voorraden
De als 'onderhanden werken' opgenomen bouwgronden in exploitatie (IEGG) zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de administratie- en beheerskosten.
Bij de berekening van de winst is met ingang van 2017 conform de BBV voorschriften uitvoering gegeven aan de POC methode (percentage-of-completion) waarbij een nadere invulling is gegeven aan de totstandkoming van de schattingswijziging (conform opmerking in de ACV) waarbij winst wordt genomen naar gelang de voortgang van de realisering van het complex. Bij 50% van de gerealiseerde kosten en 50% van de gerealiseerde opbrengsten wordt 50% x 50% is 25% winst genomen.

Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingskosten. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statische bepaald op basis van de geschatte inkomenskansen.

Liquide middelen en overlopende posten.
Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.

Passiva
Eigen Vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserves, de bestemmingsreserves en het resultaat na bestemming. De algemene reserve is tot een minimum saldo (minimum bedrag per inwoner) min of meer vrij besteedbaar.

Voorzieningen
Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders is echter op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd.

Vaste schulden
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.

Vlottende passiva
De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
De niet bestede middelen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel zijn verantwoord als vooruit ontvangen bedragen onder de vlottende passiva. 

Borg- en garantstellingen
Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

A | Immateriële vaste activa

De post immateriële activa wordt onderscheiden in:

B | Materiële vaste activa

Investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

De onderstaande overzichten geven het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer:

C | Financiële vaste activa

A | Voorraden

Rouveen West 4:
In de jaren 2012 t/m 2018 zijn resp. 4, 49, 11, 3, 13, 14 en 2 kavels bouwgronden verkocht ter grootte van resp. 1.559, 11.445, 3.014, 977, 5.724, 6.203 en 652m2. Ook hier verlopen de verkopen dusdanig dat sinds 1 januari 2014 de boekwaarde negatief is (hogere verkoopopbrengsten dan kosten). Door de verkopen in 2018 is op basis van de BBV voorschriften met betrekking tot winstname (POC methode) is in het verslagjaar € 100.000 winst genomen. In 2018 zijn de laatste 2 kavels verkocht. Nadat alles is woonrijp gemaakt kan dit complex worden afgesloten.

Industrieterrein De Esch 3:
In de jaren 2012 t/m 2018 zijn resp. 6, 7, 5, 6, 2, 1 en 1 perceel industiegronden verkocht ter grootte van resp. 40.000, 19.267, 23.751, 17.619, 7.574 m2, 3.830 en 3.800 m2. Door de voorspoedige verkopen is sinds 1 januari 2013 de boekwaarde negatief. Dat wil zeggen hogere opbrengsten dan kosten. Door de verkoop in 2018 is op basis van de BBV voorschriften met betrekking tot winstname (POP methode) is in het verslagjaar € 250.000 winst genomen.

Industrieterrein Bullingerslag:
Voorafgaande aan de calculatieopzet is aan een aangrenzend perceel van een reeds gevestigde ondernemer in het vorige verslagjaar 4.403 m2 grond verkocht. In het verslagjaar is aan een 5-tal ondernemers 18.500 m2 industriegrond verkocht, waarvan door 3 een aanvullende koopsom van € 40.000 is betaald voor de bouw van een bedrijfswoning.
Vorig verslagjaar (2017) is voor een totale oppervlakte van 18.549 m2 zijn exploitatiebijdragen ontvangen. In het verslagjaar 2018 zijn geen exploitatiebijdragen ontvangen. Door de verkopen in 2018 is op basis van de BBV voorschriften met betrekking tot winstname (POP methode) is in het verslagjaar € 600.000 winst genomen.

Recapitulatie onderhanden werk (bouwgronden in exploitatie)

B | Uitzettingen met een rente-typische looptijd korter dan één jaar

De uitzettingen korten dan één jaar bestaan uit:
- Vorderingen openbare lichamen betreft compensabele BTW i.v.m. het BTW-compensatiefonds. Dit bedrag zal in juli 2019 worden ontvangen.
- Uitzettingen in 's Rijks schatkist betreft de (verplicht) bij het Rijk uitgezette overtollige liquide middelen, tegen het gehele jaar 0%.
- Debiteuren algemeen: Per medio april 2019 staat hiervan in totaal nog € 150.000 open, waarvan 4 groter dan € 10.000 voor een totaalbedrag van € 144.000
- Debiteuren gemeentelijke belastingen betreffen grotendeels afvalstoffenheffing 2018 variabel tarief en toeristenbelasting 2018. Deze aanslagen zijn in januari en februari 2019 opgelegd voor resp. € 196.000 en € 54.000
- Debiteuren voorziening oninbaar: Betreft bedrag van diverse procedures in een groot handhavingsdossier. De post vormt een vordering die nog open staat. De gemeente is bezig met de invordering.

C | Liquide middelen

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de gemeente Staphorst.

D | Overlopende activa

Gemaakte kosten gronden uitgifte door derden: Dit betreft grondexploitaties die ontwikkeld worden door derden, en wel woningbouw De Slagen een een deel van het industrieterrein Bullingerslag. Deze gronden liggen in de bestemmingsplannen, waarvoor bij afgifte van een bouwvergunning een exploitatiebijdrage wordt ontvangen.
De vooruitbetaalde bedragen zijn in 2018 ontvangen en betaalde facturen, die op het boekjaar 2019 betrekking hebben. De nog te ontvangen bedragen betreft deels reeds in behandeling genomen bouwaanvragen, waarvoor nog geen bouwvergunning in verstrekt.

A | Eigen vermogen

De mutaties in de reserves betreffen hoofdzakelijk kosten van investeringen die eenmalig uit de reserves zijn betaald. Vermeerderingen: verkoopwinsten grondexploitaties, vaste jaarlijkse toevoegingen en toevoegingen Sociaal Domein. Verminderingen: gemaakte kosten en investeringen met een eenmalig karakter en nadelig saldo sociaal domein.

Voor een uitgebreide toelichting op de reserves en voorzieningen wordt verwezen naar de Nota reserves en voorzieningen 2015.

B | Voorzieningen

Toelichting

C | Vaste schulden met een rente typische looptijd van één jaar of langer

De rentelast van de langlopende leningen over 2018 is € 42.528

Vlottende Passiva

A | Kortlopende schulden

B | Overlopende passiva

De in de balans opgenomen van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotten op specifieke uitkeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

A | Niet uit de balans blijkende verplichtingen

De gemeente heeft met de BNG een kredietfaciliteit afgesloten, waarbij tot een bedrag van € 0,5 miljoen aan krediet kan worden opgenomen.

Het saldo per 31 december 2017 van de nog niet opgenomen verlofdagen is: 9.378 uur tegen € 25,96 per uur is € 243k
Het saldo per 31 december 2018 van de nog niet opgenomen verlofdagen is: 9.877 uur tegen € 22,93 per uur is € 226k

B | Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren