Wat in bovenstaande tabel opvalt, is dat de grote (positieve) afwijkingen zich met name voordoen in programma 0, 6, 8 en 9. Deze programma's hebben tezamen een positieve afwijking van afgerond € 2,9 miljoen, waarvan € 1,4 miljoen in programma 0. Diverse grote positieve afwijkingen in deze jaarrekening worden veroorzaakt door macro economische ontwikkelingen, denk bijvoorbeeld aan de gestegen rente en algemene uitkering gemeentefonds. De gedetailleerde analyse van de verschillen per programma zijn toegelicht in de verschillende programma's in het onderdeel jaarrekening. De belangrijkste verschillen zijn hieronder toegelicht:
Programma 0
- Hogere opbrengst algemene uitkering van € 365.000.
- In verband met een hogere rekenrente heeft een onttrekking aan de pensioenvoorziening wethouders plaatsgevonden. Een hogere rekenrente betekent een lager benodigde pensioenvoorziening, dit betreft een voordeel van € 396.000.
- Voordelig saldo op de stelpost onvoorzien, voor gelabeld geld vanuit circulaires, € 458.000.
- Rente op de schatkist, voordeel van € 102.000.
Programma 2
- Hogere opbrengsten voor aanleg van kabels en leidingen van € 52.000 door vergoedingen voor glasvezelnetwerk en vergoedingen nutsbedrijven.
Programma 4
- Lagere kosten en hogere opbrengsten voor Peutergroepen en Onderwijs Achterstand Beleid (OAB), voordeel van € 143.000.
Programma 5
- Hogere kosten wijkgroen, nadeel van € 92.000.
Programma 6
- Groepsbegeleiding WMO. Het aantal aanvragen blijft afnemen; deze trend is ingezet tijdens de coronacrisis. Voordeel van € 270.000.
Programma 7
1. Lagere kosten openbare gezondheidszorg, voordeel van € 74.000.
Programma 8
- Hogere opbrengsten bouwleges € 227.000 en hogere opbrengsten voor afwijkende bouwplannen, voordeel van € 76.000.
- Hogere opbrengsten (en kosten) voor bestemmingsplannen, per saldo een voordeel van € 41.000.
Programma 9
- Vergoeding (ambtelijke) uren vluchtelingenstroom, voordeel van € 284.000.
- Vrijval voorziening voormalig personeel, voordeel van € 120.000.
- Lagere kosten opleidingen en trainingen, voordeel van € 100.000.
Algemeen
Op de loonsom is een relatief klein voordeel van € 46.000 op een begroting van ruim € 13 miljoen.
Korte toelichting reservepositie:
De vrij besteedbare reserves
De algemene reserve ad € 3,5 miljoen vormt de buffer voor opvang van incidentele nadelen en het weerstandsvermogen. Zie hiervoor ook de paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement. Voor de reserve grondexploitatie geldt de bepaling dat deze minimaal een stand moet hebben van 30% van de waarde van de gronden die niet in exploitatie zijn genomen. De reserve grondexploitatie heeft eind 2022 een saldo van € 6,4 miljoen. De reserve zonder bestemming heeft eind 2022 een saldo van € 10,4 miljoen. Een gedeelte hiervan dient als dekking voor investeringen (projecten) waar de raad reeds toe besloten heeft, maar nog niet zijn uitgevoerd. Het resultaat 2022 wat niet bestemd wordt, dient hier nog aan toegevoegd te worden. De reserve zonder bestemming is met name toegenomen door het positieve resultaat in 2021 en de vrijval van diverse bestemmingsreserves, die onder andere zijn vastgesteld bij de nota reserves en voorzieningen 2022.
Het eindsaldo van de vrij besteedbare reserves (algemene reserve, reserve zonder bestemming en de reserve grondexploitatie) is per eind 2022 € 20,3 miljoen. Hiermee wordt ruim voldaan aan de vastgestelde ondergrens van € 6,2 miljoen. Het begrote saldo eind 2022 was volgens de begroting 2022 € 9 miljoen. Dit is een forse verbetering van de (eigen) vermogenspositie van de gemeente Staphorst.
Rechtmatigheid
De rechtmatigheid wordt getoetst aan de hand van het door de raad vastgestelde normenkader. Onder rechtmatigheid wordt verstaan het naleven van interne -en externe regelgeving. Bij een aantal programma's is er sprake van overschrijdingen. Deze overschrijdingen worden toegelicht en passen binnen het bestaande beleid van de gemeente Staphorst, hetgeen inhoudt dat er geen sprake is van begrotingsonrechtmatigheid.
Wet- en regelgeving
Bij de samenstelling van de jaarstukken is de geldende regelgeving op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording en de uitleg hiervan in de Vraag & Antwoord rubriek van het BBV (www.commissiebbv.nl) tot en met 2022 toegepast.