Paragraaf 8 - Vluchtelingenstroom

Algemeen
De opvang en huisvesting van vluchtelingen heeft sinds begin 2022 grote impact gehad op de bedrijfsvoering van onze organisatie. Het betreft vluchtelingen uit Oekraïne, maar ook de vluchtelingen uit andere landen is sinds afgelopen jaar een urgent probleem dat de nodige aandacht en inzet vraagt. Bij vluchtelingen uit andere landen spreken we over asielzoekers en statushouders. Voor de asielzoekers zijn op dit moment te weinig plekken beschikbaar in de AZC’s. Dit komt onder andere doordat er te weinig uitstroom van statushouders is vanwege het gebrek aan woningen. 

De gemeente is verantwoordelijk voor het opzetten en beheren van opvanglocaties en tussenvoorzieningen en vervolgens voor de definitieve huisvesting van statushouders. Meerdere onderdelen van de gemeentelijke organisatie zijn door met name de komst van vluchtelingen uit Oekraïne extra belast met werkzaamheden. Dat zijn vooral de buitendienst en openbare ruimte, burgerzaken, openbare orde en veiligheid, vergunningen, ruimtelijke ordening en (op de thema’s inkomen & werk, gezondheid & welzijn, onderwijs & jeugd en inburgering) de afdeling samenleving.

Per half maart 2022 is binnen de gemeente Staphorst een kernteam Oekraïne ingesteld. In het najaar is dit overgegaan in het kernteam Vluchtelingenstroom waar de vluchtelingenstromen in brede zin onder vallen. Dit kernteam opereert in opdracht van de burgemeester. Het kernteam verzamelt alle actuele informatie en bereidt daaruit voorkomende besluiten voor het Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) voor. Het GBT bestaat uit burgemeester, wethouders en gemeentesecretaris.

Het kernteam kent als voorzitter de eindverantwoordelijke voor het onderwerp Vluchtelingenstroom en bestaat verder uit betrokkenen uit de gehele organisatie, specifiek op de onderwerpen communicatie, financiën, juridisch zaken, OOV als ook expertise uit de afdelingen fysieke leefomgeving en samenleving. 
Het kernteam is het centrale punt waar alle activiteiten op elkaar worden afgestemd en de voortgang van een en ander wordt bewaakt. Tevens buigt het kernteam zich over de doorvertaling van de landelijk beleid naar de lokale situatie. Het adviseert het GBT hierin, waarna het GBT een besluit neemt. 

In de samenleving
Leden van het kernteam zijn actief betrokken bij regionale overleggen om de informatie die landelijk en regionaal vertaald worden mee te nemen naar de gemeente, voor de gemeentelijke uitvoering. Zo is er een frequent overleg van het Netwerk Gemeenten Vluchtelingenopvang van de Veiligheidsregio. Onder dit netwerk vallen meerdere werkgroepen onder andere op de onderwerpen financiën, zorg en onderwijs. Daarnaast onderhouden leden van het kernteam nauwe contacten met verschillende partijen in Staphorst, zoals scholen, huisartsen,  zorginstellingen en kerken. Er is door diverse groeperingen heel veel werk verzet waardoor we in korte tijd veel hebben kunnen realiseren.

Communicatie
Periodiek is er verantwoording afgelegd aan de gemeenteraad. De gemeenteraad is op de hoogte gehouden via raadsmemo’s en in het Presidium is de voortgang rondom de opvang van vluchtelingen regelmatig met de fractievoorzitters gedeeld. Medewerkers kunnen de activiteiten volgen via een projectenpagina op intranet.

Het realiseren van een opvanglocatie kost veel geld en tijd zowel van de organisatie als van de gemeenschap. Er zijn diverse initiatieven opgezet vanuit de gemeenschap door onder andere te helpen met het inzamelen van goederen,  het aanbieden van particuliere opvang en inrichting van de opvanglocatie. Ook vanuit de ambtelijke organisatie vraagt het realiseren van een opvanglocatie en de coördinatie rondom de vluchtelingenproblematiek een behoorlijke inzet. 

De direct aan de vluchtelingenstroom gerelateerde kosten zijn:

Bedragen
Onderzoekskosten en uren kernteamleden voor crisis noodopvang	€ 15.504
Onderzoekskosten en uren kernteamleden voor opvang statushouders	€ 18.666
Kosten Oekraïne	€ 1.457.324
Totaal	€ 1.491.494

In onderstaand overzicht zijn de kosten Oekraïne nader gespecificeerd.

Verantwoording uitgaven m.b.t. opvang ontheemden Oekraïne	Voorschot	Uitgaven	SISA verantwoording
SPUK onderwijshuisvesting Oekraïense leerlingen	€ 250.000	€ 2.142	€ 2.142
SPUK bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne:
Transitiekosten	€ 66.024	€ 69.522	€ 69.522
Uitvoeringskosten transitiekosten		€ 148.306	€ 148.306
Verstrekkingen leefgeld en wooncomponent particuliere opvang		€ 302.084	€ 302.084
Uitvoeringskosten m.b.t. particuliere opvang			€ 181.020
Normbedrag gemeentelijke opvang	€ 1.445.460	€ 907.972	€ 1.420.440
	€ 1.511.484	€ 1.427.884	€ 2.121.372
Kosten GGD - tegemoetkoming gemeentefonds decembercirculaire 2022		€ 27.298
Totaal opvang ontheemden Oekraïne	€ 1.761.484	€ 1.457.324	€ 2.123.514

Vanuit de SISA verantwoording wordt € 2.121.372 ontvangen voor de SPUK bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. De kosten die gedekt kunnen worden uit deze SPUK regeling bedragen € 1.427.844. Conform het raadsbesluit van 6 december 2022 is het overschot van € 693.488 toegevoegd aan de algemene reserves.

Bekostigingsregeling m.b.t. opvang ontheemden Oekraïne
SPUK onderwijshuisvesting Oekraïense leerlingen:
Voor het schooljaar 2022/2023 een uitkering aangevraagd ad. € 250.000 de definitieve afrekening o.b.v. werkelijke kosten vindt plaats bij de jaarrekening 2023.
SPUK bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne:
Uitvoeringskosten transitiekosten: Vergoeding van € 210 per maand per uitbetaling van het leefgeld aan ontheemden in de particuliere opvang.
Normbedrag gemeentelijke opvang: Vergoeding op basis van normbedrag per dag per gerealiseerd bed in de gemeentelijke opvang, hoogte van het normbedrag is € 100 tot en met 14 oktober 2022. Vanaf 15 oktober bedraagt het normbedrag € 83 per dag per bed. Het aantal bedden op de locatie is vastgesteld op 60 stuks.