Paragraaf 2 - Onderhoud kapitaalgoederen

Algemeen
In deze paragraaf wordt ingegaan op het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties met betrekking tot de grotere kapitaalgoederen. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan de kosten instandhouding van: wegen, riolering, water, groen en gebouwen. Een groot deel van het ‘vermogen’ van Staphorst ligt in de grond of op het openbaar gebied. Het is dan ook van belang dat hierover een zorgvuldig beheer wordt gevoerd. Juist de kwaliteit van het openbaar gebied wordt door de inwoners vaak intensief beleefd.

A | Beleidskader
Op 15 februari 2022 is het nieuwe wegenbeleid vastgesteld in het wegen- en bermenbeleidsplan 2022 - 2026.

B | Financiële consequenties beleidsdoel
Op basis van het wegenonderhoudsplan wordt het jaarlijks budget op basis van het vastgestelde scenario 1 voor de uitvoering van groot onderhoud aan de asfalt- en elementenverharding. Voor 2022 bedroeg dit op begrotingsbasis: € 1.047.000.

Dekking:

• uit de exploitatie een storting van: € 860.000;
• uit de reserve wegenbeheer;
• latere uitvoering van geplande onderhoudswerken;
• exploitatiebijdragen De Slagen;
• degeneratiekosten vergoedingen.

De reserve groot onderhoud wegen bedraagt € 5,1 miljoen, waarvan 4 miljoen voor betonwegen en € 1,1 miljoen voor asfalt- en klinkerwegen.

C | Financiële consequenties in de rekening
Wegenbeheer-plan
In onderstaande tabel ziet u de kosten van het wegenbeheersplan zoals deze opgenomen zijn in de jaarrekening en de vergelijking met de kosten uit 2021.

Bedragen x € 1.000	2022	2021
Begroting (= wegenbeheerplan)	1.047	1.024
Begrotingswijziging	-	-
Begroting na wijziging	1.047	1.024
Hiervan uitgegeven	1.545	328

Zoals aangegeven in de jaarstukken van vorig jaar (2021) is het onderhoudsprogramma 2021 gedeeltelijk uitgevoerd. Door omstandigheden zijn werkzaamheden in 2021 doorgeschoven naar 2022, dit ziet u terug in de uitgaven 2022. Dit betreft onder andere extra onderzoek Domineesakker, project ruilverkaveling en het project van het waterschap in de Vledders en Leijershooilanden uit de jaarschijf 2021.

Daarnaast zijn er in 2022 onverwachte kosten ontstaan door droogte schade (inklinkend veenpakket) aan de Stadsweg en Klaas Kloosterweg. Door de energiecrisis zijn de prijzen ook fors gestegen (soms met 25%). Tijdens de aanleg fietspad Heerenweg willen we groot onderhoud uitvoeren aan de Heerenweg vanaf de Koedrift tot aan de gemeentegrens met Hardenberg. Dit stond voor 2022 gepland maar omdat het fietspad nog niet aangelegd is, is dit werk nog niet uitgevoerd. Naar verwachting wordt dit in 2023 uitgevoerd.

A | Beleidskader
Het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (vGRP) liep van 2016 tot 2020. In 2020 is dit verlengd om met het nieuwe vGRP/Programma Riolering en Water aan te sluiten bij de nieuwe Omgevingswet en bij de actualisatie van onze Omgevingsvisie en op te stellen Omgevingsplan. Door het uitstellen van de Omgevingswet is de actualisatie van onze Omgevingsvisie en opstellen van het Omgevingsplan ook elke keer uitgesteld. 4 oktober 2022 is een nieuw kostendekkingsplan riolering voor de periode 2023 – 2026 vastgesteld. 

Gelet op de aanbevelingen en stellige uitspraken van de notitie lokale heffingen van de commissie BBV, uitgekomen in het voorjaar van 2021, wordt er vanaf de begroting 2022 gewerkt met een egalisatievoorziening voor de rioolheffing. 

B | Financiële consequenties beleidsdoel
Vanaf het jaar 2021 is rioolheffing bepaald op € 208 op basis van het nieuwe kostendekkingsplan is dit ook voor de periode 2023 - 2026 het streven.  

C | Financiële consequenties in de rekening

Bedragen x € 1.000	Werkelijk 2022	Werkelijk 2021
Reserve rioolbeheer	3.127	3.242
Voorziening rioolbeheer	411	411

In 2022 is er sprake van een reserve onttrekking van € 115.000.

A | Beleidskader
Grondwaterbeleid
Betrokken partijen: waterschap en de gemeente hebben gezamenlijk beleid  ten aanzien van het water vastgelegd en coördineren de uitvoering. Hierbij is aansluiting gezocht met het vGRP-V.

Hemelwaterbeleid
De wettelijke basis voor de gemeentelijke zorgplicht inzake hemelwater staat verwoord in artikel 3.5 van de Waterwet.

B | Financiële consequenties beleidsdoel
De verbrede rioolheffing (vGRP-V) is bedoeld om de kosten die voortvloeien uit dit beleidsonderdeel te dekken.

C | Financiële consequenties in de rekening
De kosten van maatregelen die worden opgenomen in het vGRP-V, worden gedekt uit de te verkrijgen rioolheffing.

A | Beleidskader
Het groenbeleidsplan 2019-2030 is door de raad vastgesteld op 26 februari 2019. Het groenbeheerplan 2020-2025 is door de gemeenteraad vastgesteld op 12 mei 2020. 

B | Financiële consequenties beleidsdoel
De uitvoering van het groenbeleidsplan Staphorst 2019-2030 leidt tot uitvoering van met name nieuwe investeringen/projecten. Het groenbeheerplan geeft uitvoering aan scenario 4; een stap terug in het onderhoudsniveau door een combinatie van aanpassing en versobering van het groenareaal dat vanaf 2022 een structurele jaarlijkse besparing van € 92.600 oplevert. 

C | Financiële consequenties in de rekening

Bedragen x € 1.000	Werkelijk 2022	Werkelijk 2021
Begroting (reguliere uitgaven onderhoud, inclusief personeelskosten)	1.485	1.505
Hiervan uitgegeven	1.571	1.463

Naast bovenstaande reguliere uitgaven is er in 2022 € 567.000 begroot als incidentele uitgaven voor onderhoud aan onder andere boombeheer, (achterstallig) onderhoud en het herplanten en snoeien van bomen. Van deze begrote kosten is er € 443.000 uitgegeven. Deze incidentele uitgaven worden gedekt middels een onttrekking uit de reserves. De niet uitgevoerde werkzaamheden worden doorgeschoven naar 2023.

A | Beleidskader
Op 17 november 2020 is de beleidsnota Strategische gebouwenvisie 2020-2024 vastgesteld. In deze nota is een inventarisatie opgenomen van alle panden en objecten van de gemeente en daarbij is de toekomstvisie per gebouw bepaald. Hiermee vormt de nota tegelijk de basis voor het op doelmatige wijze beheren en onderhouden van deze gebouwen. Om die reden is in dezelfde vergadering  (17 november 2020) het gebouwenbeheerplan 2020-2024 (MJOP) vastgesteld.

In 2022 zijn bij verschillende gebouwen werkzaamheden uitgevoerd:

• Bij SC Rouveen hebben schilderwerkzaamheden plaats gevonden;
• Op de gemeentewerf is een nieuwe zoutloods geplaatst;
• De ventilatie van de  sporthal aan de Hoogeweg is vervangen;
• De woning aan de Gemeenteweg 83 is verkocht nadat deze niet meer verhuurd werd.

Dienstencentrum
Nadat op 22 juni 2021 de gemeenteraad heeft ingestemd met een intentieovereenkomst is 4 oktober 2022 eveneens door de gemeenteraad besloten in te stemmen met de realisatieovereenkomst met woningstichting VechtHorst. Daarbij is overeengekomen dat VechtHorst en de gemeente gezamenlijk de ontwikkeling en realisatie in het projectgebied Berkenlaan 1 te Staphorst door sociale woningbouw (23 woningen) en een accommodatie voor maatschappelijke functie(s) met een bruto vloeroppervlakte van 420 m2 gaan uitvoeren. In 2023 staat in dat kader onder andere gepland:

• Wijziging van het bestemmingsplan;
• Aanvraag omgevingsvergunning;
• Verplaatsing van de trafo;
• Tijdelijke verplaatsing van de gebruikers van het dienstencentrum naar de bibliotheek en het Noorderslag;
• Sloop van het huidige dienstencentrum;
• Voorbereidende werkzaamheden voor start van de bouw in 2024.  

Toekomstbestendig gemeentehuis
Voor het project toekomstbestendig gemeentehuis hebben in 2022 veel werkzaamheden aan de buitenzijde en installaties plaats gevonden:

• Het platte dak is vernieuwd en voorzien van extra isolatie;
• Het merendeel van het glas is vernieuwd door beter isolerend glas;
• De buitenzijde is volledig geschilderd;
• De installaties aan de binnenzijde (warmte, koelen, ventilatie) is vervangen;
• Het toegangscontrolesysteem is vernieuwd en voorbereid op de aanpassingen binnenzijde.

Door het uitvoeren van de verschillende maatregelen is energielabel C bereikt. Hierdoor wordt voldaan aan de wetgeving dat een kantoorgebouw groter dan 100m² minimaal energielabel C moet hebben op 1 januari 2023. Daarnaast is het ontwerp binnenzijde uitgewerkt in 2022.  Voor het herinrichten en verduurzamen van de binnenzijde van het gemeentehuis is de aanbesteding gedaan en gunning verleend. Vanaf januari 2023 is begonnen met de uitvoering.

B | Financiële consequenties beleidsdoel
In het gebouwenbeheerplan 2020 - 2029 zijn de totale onderhoudskosten over de planperiode meerjarig opgenomen. Op basis hiervan zijn de gemiddelde jaarlijkse kosten bepaald. Door middel van de voorziening gebouwenbeheer, waar de jaarlijkse storting aan plaatsvindt, worden deze kosten afgedekt. Het (kleine) dagelijkse onderhoud is rechtstreeks ten laste van de exploitatie gebracht.

In het raadsbesluit van 17 november 2020 is besloten om de totale reserve groot onderhoud gebouwen in te zetten als startbedrag van de voorziening. Echter is het vormen van een voorziening, waarbij gebruik gemaakt wordt van een startbedrag, wettelijk gezien niet toegestaan. Derhalve is bij het vaststellen van de nota reserves en voorzieningen 2022 besloten de reserve gebouwenbeheer op te heffen. De dotatie aan de voorziening is gelijk aan de gemiddeld verwachte uitgaven voor de jaren 2022-2025 en aanvullend verhoogd, zodat er in 2023 geen sprake is van een negatief saldo van de voorziening. 

C | Financiële consequenties in de rekening
De storting in de voorziening groot onderhoud bedraagt.

Bedragen x € 1.000	Werkelijk 2022	Werkelijk 2021
Dotatie voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen	411	413

De stand van de reserve en voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen per 31 december van het jaar.

Bedragen x € 1.000	2022	2021
Reserve gebouwenbeheer	0	1.677
Voorziening groot onderhoud gebouwen	616	408

Niet alle geplande werkzaamheden voor 2022 zijn uitgevoerd. Het nog resterende  bedrag voor deze jaren is opgenomen in de voorziening.