Programma 7 - Gezondheid en milieu

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Het goed en beter isoleren van woningen en gebouwen is voor verduurzaming een eerste belangrijke en noodzakelijke stap. Daarin valt de eerste en forse winst te behalen.

Wat willen we bereiken?
We willen dat in 2030 alle woningen in Staphorst – met uitzondering van de monumentale panden – voldoen aan de standaard voor woningisolatie.

Wat gaan we daarvoor doen?
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Nederland in 2050 van het aardgas af is. De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) geeft gemeenten de bevoegdheden die nodig zijn om hierin de regie te pakken. Het Besluit gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Bgiw) is een uitwerking van het wetsvoorstel. De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie is op 23 april 2024 aangenomen in de Tweede Kamer. De Wgiw is pas definitief als de Eerste Kamer ermee heeft ingestemd, de beoogde datum van inwerkingtreding van de wet is 1 januari 2025.

Stand van zaken begroting 2025
Als gevolg van de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) moeten gemeenten hun Transitievisie warmte actualiseren als verplicht Warmteprogramma. Staphorst start in 2025 met deze actualisatieslag. Het warmteprogramma krijgt een juridische status onder de Omgevingswet. Gemeenten worden verplicht om elke 5 jaar het warmteprogramma te herijken.

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

We zien graag dat landelijke maatregelen om energiearmoede tegen te gaan, zo goed en efficiënt mogelijk worden benut.

Wat willen we bereiken?
We willen bereiken dat optimaal gebruik wordt gemaakt van mogelijkheden die landelijke maatregelen bieden om energiearmoede tegen te gaan.

Wat gaan we daarvoor doen?
Momenteel wordt een bestuursopdracht en een projectplan uitgewerkt voor energiebesparende maatregelen voor huishoudens met een laag besteedbaar inkomen. Daarnaast is er invulling gegeven aan de Energietoeslagregeling van € 800,- voor huishoudens met een laag besteedbaar inkomen. Inwoners die vanuit de gemeente een uitkering ontvangen, hebben dit bedrag ambtshalve toegekend gekregen, dus zonder hiervoor een aanvraag in te hoeven dienen. Inwoners waarvan het inkomen bij de gemeente niet bekend is, kunnen nog tot het einde van dit jaar een aanvraag voor de energietoeslag indienen.

Stand van zaken begroting 2025
De subsidieregeling isolatieaanpak Energiearmoede helpt inwoners in de doelgroep energiearmoede hun woning te isoleren. Energieadviseurs en een energiecoach helpen onze inwoners op het gebied van energie besparen. De subsidieregeling bestaat uit twee middelen, namelijk SPUK Energiearmoede en SPUK Lokale aanpak Isolatie. De subsidieregeling is in het tweede kwartaal van 2024 beschikbaar gesteld.  Onderdeel van deze regeling is dat er een regeling komt voor inwoners met een koop- als huurwoning. Daarmee helpen wij hen om de energierekening omlaag te brengen.

7.3 a Zonnepanelen op daken van gebouwen en niet op landbouwgrond

Wij werken aan een klimaatneutrale gemeente in 2050 en zetten ons vol in om dat te bereiken en werken de startnotitie ‘Grootschalige opwek’ uit. We willen zonnepanelen zoveel mogelijk op daken van gebouwen (ook gemeentelijke- en schoolgebouwen). Landbouwgrond willen we niet opofferen voor zonnevelden. Met zes windmolens in onze gemeente leveren we een passende bijdrage aan de opgave die hier ligt.

Wat willen we bereiken?
Met het vaststellen van de Regionale Energiestrategie (RES) West-Overijssel heeft de gemeenteraad ingestemd met de ambitie om 50 gigawattuur (GWh) aan zon op daken in Staphorst te realiseren in 2030. Het is daarbij de wens om landbouwgrond te vrijwaren van grootschalige opwek door zonneparken.

Wat gaan we daarvoor doen?
Er is een projectleider aangesteld om samen met het bedrijfsleven te zoeken naar een werkwijze waarbij de ambitie (50 GWh zon op daken in 2030) gerealiseerd wordt. Daarnaast wordt gewerkt aan de totstandkoming van een (beleids)kader Grootschalige Opwek. Hierin kan beleidsmatig vastgelegd worden dat zon op landbouwgrond wordt uitgesloten.

Stand van zaken begroting 2025
Voor de kickstart van de Smart Energie Hub heeft het college een bijdrage ad €25.000 verleend aan de Industriële Contact Club Staphorst. De provincie en het bedrijfsleven hebben samen €50.000 ingelegd om het initiatief verder te helpen. Voor 2025 staat de organisatievorm en entiteit van de Smart Energie Hub. In 2025, er van uitgaande dat wetgeving is aangepast dan wel dat er een pilotstatus kan worden toegekend, zullen technische oplossingsrichtingen gestart kunnen worden.

7.3b Zonnepanelen op daken van gemeentelijke gebouwen

Wat willen we bereiken?
Met het vaststellen van de Regionale Energiestrategie (RES) West-Overijssel heeft de gemeenteraad ingestemd met de ambitie om 50 gigawattuur (GWh) aan zon op daken in Staphorst te realiseren in 2030. Het is daarbij de wens om landbouwgrond te vrijwaren van grootschalige opwek door zonneparken.

Wat gaan we daarvoor doen?
Er is een projectleider aangesteld om samen met het bedrijfsleven te zoeken naar een werkwijze waarbij de ambitie (50 GWh zon op daken in 2030) gerealiseerd wordt. Daarnaast wordt gewerkt aan de totstandkoming van een (beleids)kader Grootschalige Opwek. Hierin kan beleidsmatig vastgelegd worden dat zon op landbouwgrond wordt uitgesloten.

Stand van zaken begroting 2025
In 2023 zijn zonnepanelen geplaatst op het gemeentehuis. Er is onderzocht/beoordeeld welke overige daken van gemeentelijke gebouwen geschikt zijn voor de plaatsing van zonnepanelen. Het is de bedoeling om de daken van de sporthal en gymzaal Burg. v.d. Walstraat in 2025 en 2026 te voorzien van zonnepanelen.  

7.3c Opwek via wind (Nieuw)

Wat willen we bereiken?
We participeren in de RES West-Overijssel die ultimo 2025 overgaat in de Agenda Energietransitie West Overijssel. Ook hebben we positie in de Energy Board die de gehele provincie als werkingsgebied heeft.

Stand van zaken begroting 2025
De Provinciale Staten zal het beleid (aanpassing van de omgevingsverordening) in oktober 2024 nog vaststellen, waarmee ook het Provinciaal Programma Energiestrategie (PPE) wordt vastgesteld. Onderdeel van de PPE is een afspraak tussen de gemeente Staphorst en de Provincie Overijssel dat binnen de gemeente Staphorst, naast de al gerealiseerde windinitiatieven, nog 40 Gwh aan hernieuwbare elektriciteit opwekt. De afspraak is dat zal gaan plaatsvinden in het voorkeursgebied dat door gemeente is vastgesteld. Om dit mogelijk te maken zal in het voorjaar van 2025 het voorkeursgebied voor windenergie in Staphorst daarvoor worden opengesteld. Bij de bekrachtiging van de PPE-afspraak door de gemeenteraad (mei 2024) is aangegeven aanvullend inzicht te geven in de consequenties wat betreft het huidige ingezet proces, met onder aandacht voor het lokaal eigendom.    

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Initiatieven voor groen gas of andere hernieuwbare gassen zoals biogas en waterstof worden door ons ondersteund.

Wat willen we bereiken?
We streven ernaar dat in 2030 uitsluitend duurzame gassen op het netwerk ingevoed worden. We staan open voor initiatieven op gebied van technische aanpassingen en die ervoor zorgen dat er meer groen gas, andere hernieuwbare gassen of waterstof als energiebron, worden gebruikt. Dit draagt bij aan een oplossing voor het stikstof- en klimaatprobleem binnen de energietransitie.

Wat gaan we daarvoor doen?
We hebben afspraken met de netbeheerder gemaakt voor wat betreft het streven dat in 2030 uitsluitend duurzame gassen op het netwerk ingevoed worden.

We stimuleren en faciliteren dat het totale potentieel voor mestvergisting in Staphorst gerealiseerd wordt. Hiervoor is een project opgestart. Eind 2022 behandelen we een eindrapportage met een overzicht van agrarische bedrijven met belangstelling en intentie voor deelname in een lokale biogashub, waarbij ook voorwaarden voor vervolgacties in beeld worden gebracht. Door het geproduceerde biogas van meerdere agrarische bedrijven gezamenlijk te verwaarden, wordt een efficiënt, rendabel en duurzaam systeem gecreëerd. We willen ook planologische obstakels voor realisatie van monomestvergisters op boerderijschaal beperken.

Stand van zaken begroting 2025
Energiecoöperatie Wij Duurzaam Staphorst verkent de mogelijkheid van een biogashub aan de Klaas Kloosterweg West en omgeving. De gemeente Staphorst en netbeheerder RENDO financieren dit initiatief. De partijen zetten hiermee een stap richting een duurzame energievoorziening van Staphorst.
Bij de groen gas hub IJhorst loopt een verkenning naar potentiële bottlenecks. 

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

We ondersteunen en faciliteren initiatieven om zwerfafval tegen te gaan.

Wat willen we bereiken?
Door initiatieven te faciliteren en te ondersteunen is er geen of minder zwerfafval.

Wat gaan we daarvoor doen?
We zetten het faciliteren van bestaande acties, zoals de Week van Mooi Schoon en de Jan Vos dag, voort. Daarnaast willen we samen met lokale ambassadeurs, zoals @zwerfafval.staphorst, werken aan een intensivering van acties die inwoners ondersteunen en motiveren om minder afval weg te gooien en meer afval op te ruimen. Specifiek aandachtspunt is blikjes in bermen, omdat we het bermmaaisel willen verwerken tot bodemverbeteraar.

Stand van zaken begroting 2025
In de zomer van 2025 heeft de zwerfafvalsubsidie voor scholen twee schooljaren gedraaid en wordt het effect geëvalueerd. Dan zal ook nagedacht worden over een vervolg. Ook in 2025 worden de landelijke opschoondag en de wereld opschoondag georganiseerd. Voor scholen zal, net als andere jaren, de week van mooi schoon plaats vinden.

We ondersteunen de verbetering van het energienetwerk

Wat willen we bereiken?

Het elektriciteitsnetwerk in heel Nederland moet versterkt worden om de netcongestie op te lossen én het elektriciteitsnet klaar te maken voor de toekomst. Omdat het elektriciteitsgebruik in ons land snel stijgt door de energietransitie én omdat we steeds meer duurzame energie opwekken via bijvoorbeeld wind- en zonneparken.  Ook in Staphorst speelt deze problematiek en we willen bijdragen aan een oplossing van dit landelijke probleem.

Wat gaan we daarvoor doen? 
a.    DON WEST
TenneT is netbeheerder voor hoogspanning en werkt tussen 2023 en 2029, samen met de regionale netbeheerders, aan versterking van het (hoogspanning) elektriciteitsnetwerk in Noordwest-Overijssel en Zuidwest-Drenthe. Onderdeel hiervan is een nieuwe ondergrondse kabelverbinding tussen Meppel-Noord en Zwolle. Dit doorkruist de gemeente Staphorst. Via een PIP wordt dit mogelijk gemaakt. 
b.    Enexis
Enexis is netbeheerder voor de midden- en laagspanning. Ook hiervoor moet het elektriciteitsnetwerk worden versterkt. Om stroomuitval in de gemeente Staphorst te voorkomen, komen er meer elektriciteitskabels  en midden- en laagspanningstations (elektriciteitshuisjes of transformatorhuisjes). 

Stand van zaken begroting 2025
a.    DON WEST
De provincie is bevoegd gezag vanwege het PIP. GS gaat in 2025 een tracé vaststellen. GS zal eerst een voorkeurstrace aanwijzen, waarop een traject van zienswijzen zal worden doorlopen. Op basis hiervan zal, op basis van de huidige planning, GS in 2025 overgaan tot een definitieve keuze voor een tracé.
b.    Enexis
Vanwege de impact op de openbare ruimte werkt de gemeente Staphorst samen met Enexis in 2025 aan een buurtaanpak, zodat deze netverzwaring in 2026 kan starten.
Daarop vooruitlopend wordt meegewerkt aan het tracé Meppel waarvoor in het gebied Stovonde-Muldersweg-Bgm van de Walstraat civieltechnische werkzaamheden nodig zijn.