Programma 6 - Sociaal domein

“Op 15 februari 2022 is het integrale beleidsplan ‘Iedereen doet mee’ vastgesteld. We willen uitvoering geven aan de ambities in het beleidsplan, ingedeeld naar de vier pijlers ‘opgroeien en ontwikkelen’, ‘meedoen’, ‘samenleven’ en ‘gezondheid’.”

Opgroeien en ontwikkelen
“We willen graag dat iedereen tussen de -9 maanden en 27 jaar in Staphorst gezond, veilig en kansrijk opgroeit (pijler 1). Dit betekent dat:
- er ruimte is om eigenheid te laten zien, vaardigheden te leren om weerbaar te zijn en dat vroegtijdig preventieve hulp wordt geboden als dat nodig is;
- we voor de opgave staan om huiselijk geweld te voorkomen, terug te dringen en te stoppen. Juist in de privéomgeving moet iedereen zich veilig voelen en veilig zijn. Om veilig op te kunnen groeien is stabiele thuissituatie een belangrijke voorwaarde;
- een goed voorschools aanbod, dat voor iedereen toegankelijk is, is noodzakelijk om alle kinderen een gelijke start op de basisschool te kunnen geven. Voor een kansrijke toekomst in onze maatschappij is het belangrijk om toegerust te zijn op de arbeidsmarkt van nu en in de toekomst.”

Wat willen we bereiken?
We zetten ons in om de maatschappelijke resultaten zoals die in het beleidsplan zijn beschreven, te behalen. Voor de pijler Opgroeien en ontwikkelen betekent dit dat we op drie thema’s actief zijn: Gezond opgroeien, Veilig opgroeien en Kansrijk opgroeien.

Wat gaan we daarvoor doen?
We maken concrete afspraken (via de subsidiebeschikking en/of de subsidie-overeenkomst) met organisaties over het realiseren, monitoren (onder andere gesprekstafels en accountgesprekken) en evalueren van indicatoren. Hiervoor zijn we met de ketenpartners in het voorliggende veld in gesprek. Door middel van het nieuw vormgegeven subsidieproces kunnen we scherper sturen op de maatschappelijke resultaten. Dit doen we zowel vooraf (door antwoord te geven op de vragen: Wat zijn de acties die onder de indicatoren hangen? Wat gaan de partijen daadwerkelijk doen? Welke resultaten willen ze daarmee behalen?) als achteraf (door antwoord te geven op de vragen: Wat heeft hieraan bijgedragen? Wat doen we niet meer? Wat moet ontwikkeld worden?). We zitten in de startfase van deze vorm van samenwerken.

Meedoen
“We onderschrijven het belang dat inwoners, op een wijze die bij hen past, kunnen meedoen in de samenleving in Staphorst (pijler 2). Dit betekent dat:
- participatie van belang is om te voorkomen dat onvoldoende financiële mogelijkheden meedoen belemmert. Vroegsignalering moet ervoor zorgen dat inwoners eerder ondersteuning geboden kan worden om te voorkomen dat schulden verder oplopen. Meegaan in veranderingen in de arbeidsmarkt is ook belangrijk. Vrijwilligerswerk is ook een manier om mee te doen in de samenleving en daarom waardevol;
- we prioriteit geven aan vraag- en handelingsverlegenheid (durf te vragen) uit oogpunt van preventie en vroegsignalering;
- het belangrijk is dat inwoners die te maken hebben met onbegrip en uitsluiting gerespecteerd worden en meedoen in onze samenleving (inclusie).”

Wat willen we bereiken?
We zetten ons in om de maatschappelijke resultaten zoals die in het beleidsplan zijn beschreven te behalen. Voor de pijler Meedoen betekent dit dat we op drie thema’s actief zijn: Participatie, Durf te vragen en Inclusie. Zie verder hiervoor bij ‘Opgroeien en ontwikkelen’.

Samenleven
“We zetten ons ervoor in dat inwoners naar elkaar om kijken, invulling geven aan hun verantwoordelijkheden en zijn betrokken bij hun omgeving (pijler 3). Dit betekent dat:
- mantelzorg belangrijk is voor het kunnen meedoen in de samenleving. Mantelzorg is zorg die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met een fysieke, verstandelijke en/of psychische beperking, binnen hun familie, huishouden of sociale netwerk. We kijken naar elkaar om, maar de druk op mantelzorg is groot;
- we vinden het waardevol dat veel inwoners zich (vrijwillig) inzetten voor de eigen leefomgeving. Dat willen we behouden en onze waardering willen we laten blijken. We willen afstand tussen de inwoner en de gemeente verkleinen door ruimte te geven aan burgerparticipatie, waarin verbeteringen mogelijk zijn.”

Wat willen we bereiken?
We zetten ons in om de maatschappelijke resultaten zoals die in het beleidsplan zijn beschreven te behalen. Voor de pijler Samenleven betekent dit dat we op twee thema’s actief zijn: Mantelzorg en Voor elkaar, met elkaar. Zie verder hiervoor bij ‘Opgroeien en ontwikkelen’.

Gezondheid
“We zien graag dat inwoners hun leven als gezond ervaren vanuit het gedachtegoed ‘positieve gezondheid’. Dit betekent dat:
- het er niet om gaat wat iemand niet meer kan, maar juist om wat iemand wel kan, belangrijk vindt en eventueel wil veranderen. Vanuit die positieve gedachte werken wij ook met onze partners samen;
- er ook aandacht moet zijn voor mentaal welzijn. Onderdeel daarvan is aandacht voor suïcide preventie. Ook hebben we oog voor vereenzaming, waar blijvende inzet nodig is;
- ingezet wordt op een gezonde leefomgeving, die als prettig wordt ervaren, die uitnodigt tot gezond gedrag en waar de druk op de gezondheidzorg zo laag mogelijk is. In een gezonde leefomgeving is het ook van belang dat drempels voor personen met een beperking zo veel mogelijk worden weggenomen, zodat zij volledig kunnen deelnemen aan de samenleving.”

Wat willen we bereiken?
We zetten ons in om de maatschappelijke resultaten zoals die in het beleidsplan zijn beschreven te behalen. Voor de pijler Gezondheid betekent dit dat we op drie thema’s actief zijn: Gezonde leefstijl, Psychische gezondheid en Gezonde leefomgeving. Zie verder hiervoor bij ‘Opgroeien en ontwikkelen’.

Stand van zaken begroting 2024
Samen met de partijen in het voorveld werken we aan de ambities uit het integraal beleidsplan sociaal domein ‘Iedereen doet mee’.  Onder de paraplu van Gezond Meedoen Staphorst vindt een veelheid aan activiteiten en projecten plaats. De stuurgroep Gezond Meedoen Staphorst bewaakt de afstemming, samenhang en samenwerking tussen partijen, projecten en activiteiten. Middels de leercirkel van het kwaliteitskompas van Movisie geven we in gezamenlijkheid met alle betrokkenen invulling aan het wat, wanneer en hoe. Door ook weer in gezamenlijkheid de aan de maatschappelijke effecten gekoppelde indicatoren te monitoren leren we wat wel en wat niet werkt. Zo sturen we scherper op de te behalen resultaten. De inzet op het beleidsplan wordt versterkt door het in begin 2023 getekende Gezond Actief Leven Akkoord (GALA). Dit akkoord is ondertekend door VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van VWS. In het akkoord staan gezamenlijke afspraken op het gebied van gezondheid en welbevinden om te kunnen bouwen aan het fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak van preventie, gezondheid en sociale basis. Inhoudelijk sluit dit naadloos aan waar we in het voorveld mee bezig zijn en maakt extra inzet daarop mogelijk. Een andere versterkende factor van de inzet op het beleidsplan is het Integraal Zorgakkoord (IZA) dat in het najaar 2022 is ondertekend door VNG, het ministerie van VWS en overkoepelende organisaties van ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg, de ouderenzorg, patiëntenorganisaties en zorgverzekeraars. Het IZA heeft als doel de zorg voor de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. Het IZA heeft een overlap met het GALA op het gebied van preventie: het bevorderen van een gezonde leefstijl en het versterken van de zelfredzaamheid van mensen. Er wordt, regio breed,  samen met inwoners (Zorgbelang), zorgpartijen, zorgverzekeraar en gemeenten gewerkt aan een regionaal plan om passende zorg in de toekomst beschikbaar te houden. Gelijke toegang tot zorg, van goede kwaliteit, voor alle groepen in de samenleving zodat men zo dichtbij mogelijk in eigen omgeving kan blijven wonen.
Op 19 september 2023 is de raad in een informerende bijeenkomst meer in detail geïnformeerd over het GALA en IZA. Inwoners kunnen informatie over activiteiten en organisaties vinden in de Digitale Sociale Kaart van Staphorst. Daarnaast komt er elk kwartaal een nieuwsbrief Gezond Meedoen Staphorst uit met informatie over lopende projecten en activiteiten. We werken er aan om alle informatie voor inwoners inzichtelijk te maken en onderzoeken momenteel in het project ‘Versterking dienstverlening voorveld’ hoe de bekendheid en toegankelijkheid van voorzieningen verbeterd kunnen worden.

“We streven naar een andere samenwerking met Reestmond, waarbij een inkooprelatie wordt aangegaan in plaats van een gemeenschappelijke regeling. Het welzijn van de doelgroep staat hierbij voorop en goed overleg is het uitgangspunt.”

Wat willen we bereiken?
We blijven gebruik maken van de diensten van Reestmond, maar zijn geen mede-eigenaar of medebestuurder. De bestuurlijke bemoeienis verdwijnt daarmee. De ambtelijke bemoeienis zal veranderen van een adviserende rol naar een meer juridische rol (inkoop, contract en contractbeheer). Bij dat wat wij voor ogen hebben ten aanzien van de rechtsvorm van Reestmond, staat het welzijn en belang van de doelgroep voorop.

Wat gaan we daarvoor doen?
Het heeft onze voorkeur Reestmond een andere rechtsvorm te geven en de gemeenschappelijke regeling te beëindigen. Daar moeten zowel het bestuur van Reestmond als de gemeenteraden van Meppel, Westerveld en Staphorst mee instemmen. Ons streven wordt ingebracht in het Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur van Reestmond.

Stand van zaken begroting 2024
In de brief van 2 juni 2022 heeft de gemeenteraad Staphorst onder andere de heroverweging van de rechtsvorm en governance van een ontwikkelbedrijf aan de orde gesteld (onderwerp ‘Reestmond: ontwerpbegroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026’). Als reactie hierop heeft het Dagelijks Bestuur Reestmond in een brief gedateerd 17 oktober 2022 laten weten dat: De governance van Reestmond is aangescherpt en daardoor verbeterd en de huidige vorm past bij het ontwikkelbedrijf. Mede hierdoor hebben de gemeenten Meppel en Westerveld aangegeven geen noodzaak te zien om de huidige governance te herzien dan wel te wijzigen. Het Dagelijks Bestuur Reestmond zal hierom geen voorstel sturen voor herziening van de rechtsvorm of governance aan de gemeenteraden. Voor het omzetten van de gemeenschappelijke regeling Reestmond naar een inkoopmodel is het nu aan de gemeente Staphorst om zelfstandig stappen tot uittreding te zetten. Het college van burgemeester en wethouders ziet hiertoe geen mogelijkheid gezien ook de te verwachten negatieve financiële consequentie als beschreven in het rapport van Radar Advies (scenario 2).

“Deelname aan maatschappelijke activiteiten, door jong en oud en in welke vorm dan ook, juichen we toe. Wij stimuleren dat jongeren en ouderen bij elkaar komen en elkaar versterken.”

Wat willen we bereiken?
Doelstelling van de ambities in het integrale beleidsplan ‘Iedereen doet mee’ is gericht op het mee kunnen doen van inwoners in de samenleving. Maatschappelijke activiteiten kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de doelstellingen in het sociaal domein. Dit zouden niet alleen activiteiten moeten zijn die voor speciale doelgroepen zijn, zoals jongeren of ouderen, maar ook voor jongeren én ouderen. We willen ook dat jong en oud elkaar ontmoet.

Wat gaan we daarvoor doen?
We zullen maatschappelijke activiteiten stimuleren die de verbinding tussen jong en oud kunnen versterken. De intensievere samenwerking tussen Stichting Welzijn Staphorst en SAAM-Welzijn draagt hieraan bij. Het personeel van beide organisaties wordt bij elkaar gehuisvest waardoor er intensiever contact ontstaat. Ook de directeur en de coördinator zijn voor beide organisaties werkzaam. Dit leidt tot betere samenwerking, afstemming en verbinding met het oog op de te organiseren activiteiten. Een voorbeeld is de verbreding van de doelgroep met betrekking tot het project inloop en ontmoeten (voorheen Het Klaverblad). Ingezet wordt nu op oud én jong, waarbij activiteiten niet naast elkaar maar gezamenlijk georganiseerd worden. Afspraken hierover worden vastgelegd in de subsidieovereenkomsten.

Wanneer gaan we dat doen?
Dit is al in gang gezet en hier wordt de komende jaren extra op gestuurd.

Stand van zaken begroting 2024
De kruisbestuiving tussen jong en oud vindt momenteel allereerst plaats doordat sinds enkele maanden Stichting Welzijn Staphorst en SAAM-Welzijn samen zijn gehuisvest in de bibliotheek. Juist in de bibliotheek, aangezien deze organisatie ook inloop- en ontmoeting wil bevorderen en hierdoor een nog meer laagdrempelige toegankelijke voorziening wil zijn voor jong en oud. De sociaal werkers en jongerenwerkers organiseren gezamenlijke activiteiten bijv. middels het opbouwwerk, waar jong en oud elkaar treffen. Dat zijn veelal al bestaande activiteiten, maar ook nieuwe vanuit het Sport- en Beweegakkoord en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).