Paragraaf 7 - Lokale heffingen

Algemeen
Belastingen
De uitvoeringsbepalingen van de lokale lasten is vastgesteld in de diverse belastingverordeningen.

Vergelijking omliggende gemeenten
In sommige alinea's wordt een vergelijking gemaakt met omliggende gemeenten. Hiervan maken we gebruik van de Coelo lokale lasten calculator.

Belastingen en heffingen
In deze paragraaf worden de ontvangen belastingen toegelicht. We maken onderscheid in de verwachte opbrengst en de werkelijke opbrengst van afgelopen jaren met bijbehorende tarieven. Gemeentelijke heffingen bestaan uit bestemmingsheffingen en leges die kostendekkend zijn. Daarnaast kennen we heffingen, waarvan de opbrengst naar de algemene middelen gaat. Een voorbeeld van bestemmingsheffingen zijn riool- en afvalstoffenheffing. Voorbeelden van leges zijn aanvragen voor rijbewijs, omgevingsvergunningen, evenementen etc.

De gemeenteraad stelt alle belastingverordeningen vast.

Toerekening overhead op basis van directe personele lasten:
De systematiek van toerekenen van de overhead via de personeelslasten rekent een relatief groter bedrag toe aan arbeidsintensieve taken, dus meer aan de dienstverlening (leges) en minder aan de investeringen (rioolheffing). De rechtvaardiging hiervoor is dat de ondersteuning, de middelen en de leiding voornamelijk zijn gericht op de mensen die de taken uitvoeren. Er is een causaal verband gelegd tussen de directe personele lasten in kader van een lokale heffing en de doorbelasting van de overhead.

Een uitwerking van overheaddoorrekening op basis van personeelslasten ziet er als volgt uit: (personeelslasten taakveld) / (totale personeelslasten alle taakvelden exclusief overhead) x overhead = opslag taakveld. In deze benadering wordt de overhead volledig omgeslagen naar rato van de personele kosten. Het bijbehorende overheadpercentage (op de directe personele lasten van de taakvelden) betreft 90,54% voor de begroting 2024.

Deze methodiek voor het  toerekenen van overhead aan de kostprijs van rechten en heffingen is opgenomen in de vastgestelde financiële verordening 2021. 

Onder de naam ‘onroerende zaakbelastingen’ worden ter zake van binnen de gemeente gelegen onroerende zaken een eigenaren- en gebruikersbelasting geheven.

Soort heffing	Begrote opbrengst 2024 x 1.000	Begrote opbrengst 2023 (na wijz.) x 1.000	Begrote opbrengst 2022 x 1.000	Werkelijke opbrengst 2022 x 1.000	Tarief 2024 %	Tarief 2023 %	Tarief 2022 %
OZB E W	€ 2.266	€ 2.221	€ 1.963	€ 1.964	0,1060	0,1072	0,1067
OZB E NW	€ 1.295	€ 1.304	€ 1.127	€ 1.121	0,2359	0,2415	0,2188
OZB G NW	€ 860	€ 839	€ 750	€ 745	0,1978	0,1962	0,1777
Totalen	€ 4.421	€ 4.364	€ 3.840	€ 3.830
*E=eigenaar, G=gebruiker, W=woning, NW=niet woning

Landelijke OZB-aanslag/tarief	Laagste	Gemiddelde	Hoogste
OZB woningen eigenaar	€ 140	€ 403	€ 1.148
OZB niet-woningen	0,0902%	0,5381%	1,3025%

Afvalstoffenheffing wordt geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel ten aanzien waarvan ingevolge artikel 10.21 en 10.22 van de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt.

I. Vast-recht-tarief
Het vast-recht-tarief stijgt in 2024 met € 10. Dit is een stijging van (afgerond) 5%. Dit is noodzakelijk gelet op het grote verschil tussen de kosten en opbrengsten van het product afval. Een deel van de kosten wordt gedekt uit de reserve matiging afvalstoffenheffing. Zonder dekking uit de reserve zou het tarief met ongeveer € 25 moeten stijgen, gelet op de toegenomen kosten. 

Tarief 2024	Tarief 2023	Tarief 2022
€ 207	€ 197	€ 197

 II. Ledigingstarief containers

Overzicht van de tarieven in €
	Tarief 2024	Tarief 2023	Tarief 2022
Vast recht	207	197	179
Variabel deel	40	40	40
Gemiddelde tarief	247	237	237
Tarief per container R240	10,60	10,60	10,60
Gemiddeld aantal ledigingen v.d. grijze container	3,8	3,8	3,8

Tariefvergelijking afvalstoffenheffing met enkele andere omliggende gemeenten
Hieronder vindt u de gemiddelde tarieven van omliggende gemeenten voor het jaar 2023. Afwijkingen zijn, naast tarieven, ook te verklaren doordat het gemiddeld aantal ledigingen per gemeente verschillend is.

Staphorst	Dalfsen	Zwartewaterland	Steenwijkerland	Meppel
237	251	228	254	€ 212

Ontwikkeling kosten inzameling en reserve matiging afvalstoffenheffing (bedragen x €1.000)
Afvalstoffenheffing	Begroting 2024	Begroting 2023	Werkelijk 2022
Kosten ophalen huisvuil (incl. automatisering)	1.334	1.233	1.213
Kosten straatreiniging (25%)	14	19	19
BTW	257	239	240
Kwijtschelding	27	27	29
Personeelslasten	108	88	88
Overhead	97	83	85
Baten afvalstoffenheffing	-1.481	-1.408	-1.397
Overige baten (oa dividend en vergoeding verpakkingsmateriaal)	-273	-261	-310
Dotatie aan (egalisatie)voorziening			33
Onttrekking uit de reserve	-50	-20	n.v.t.
Onttrekking uit de voorziening	-33
Saldo	0	0	0

De geraamde stand en verloop van de reserve en de voorziening matiging afvalstoffenheffing wordt gepresenteerd in de financiële begroting, onderdeel "Overzicht reservepositie". Er dient opgemerkt te worden dat de kostendekkendheidsberekening jaarlijks opnieuw gemaakt wordt bij het opstellen van de begroting en het bepalen van het tarief op basis van de meest recente ontwikkelingen.

In 2022 is een kostendekkingsplan vastgesteld. Hierbij is een doorrekening gemaakt voor de rioolheffing. Voor 2024 kan het tarief gelijk blijven aan 2023 (en 2022).

Soort	Tarief 2024	Tarief 2023	Tarief 2022
Rioolheffing (elk huishouden)	€ 208	€ 208	€ 208

Tariefvergelijking met enkele andere omliggende gemeenten
Hieronder ziet u de tarieven voor rioolheffing bij woningen zoals die in de gemeente Staphorst gedurende het jaar 2023 zijn gehanteerd voor huishoudens met 2 personen in vergelijking met enkele omliggende gemeenten (bron Coelo lokale lasten calculator).

Staphorst	Dalfsen	Zwartewaterland	Steenwijkerland	Meppel
€ 208	€ 139	€ 285	€ 203	€ 177

Overzicht baten/lasten riolering: (x €1.000
Rioolheffing	Begroting  2024	Begroting 2023	Werkelijk 2022
Kosten riolering (incl. automatisering)	1.002	1.095	1.078
Kosten straatreiniging (25%)	14	19	19
BTW	139	157	135
Kwijtschelding	36	36	25
Personeelslasten	198	174	171
Overhead	180	163	166
Baten rioolheffing	-1.500	-1.487	-1.479
Onttrekking uit de reserve		-157	-115
Onttrekking uit de voorziening	-69
Saldo	0	0	0

De geraamde stand en verloop van de reserve en de voorziening rioolbeheer wordt gepresenteerd in de financiële begroting, onderdeel "Overzicht reservepositie". Er dient opgemerkt te worden dat de kostendekkendheidsberekening jaarlijks opnieuw gemaakt wordt bij het opstellen van de begroting en het bepalen van het tarief op basis van de meest recente ontwikkelingen. In de kolom begroting 2023 is de primitieve begroting 2023 gepresenteerd en is rekening gehouden met begrotingswijzigingen (vanuit de voortgangsrapportage 2023). 

Rioolaansluitrecht is een eenmalige bijdrage die men moet betalen voor de totstandkoming van een rioolaansluiting op gemeentelijke voorzieningen. Dit komt voor bij nieuw te bouwen woningen, met uitzondering van de vrijstellingsgebieden, zoals gemeentelijke uitbreidingsplannen. Daar is de bijdrage verrekend in de grondprijs.

Soort	Tarief 2024	Tarief 2023	Tarief 2022
Éenm. primaire aansluiting	€ 4.156	€ 4.156	€ 4.156

Overzicht baten/lasten riolering: (x €1.000)
Riool aansluitbijdrage	Begroting  2024	Begroting 2023	Werkelijk 2022
Kosten riolering	86	85	68
BTW	18	18	14
Loonkosten	21	19	19
Overhead	19	18	18
Opbrengst aansluitbijdrage	-121	-121	-64
Saldo	23	20	56

De rioolaansluitbijdrage heeft een kostendekkendheid percentage van (afgerond) 84%.

Deze belasting wordt geheven van personen die binnen de gemeente voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden, zonder in de gemeente het hoofdverblijf te hebben. De opbrengst wordt aan de algemene middelen toegevoegd. De grondslag voor deze belasting is de (WOZ)-waarde. Het belastingbedrag wordt door middel van tariefklassen vastgesteld. De tarieven bedragen:

Waarde o.a.	Tarief 2024	Tarief 2023	Tarief 2022
Minder dan € 55.000 (stacaravans)	€ 139	€ 137	€ 135
€ 55.000 - € 70.000	€ 425	€ 419	€ 413
€ 70.000 - € 80.000	€ 491	€ 484	€ 477
€ 80.000 - € 90.000	€ 549	€ 541	€ 533
€ 90.000 - € 100.000	€ 614	€ 605	€ 596
€ 100.000 - € 110.000	€ 677	€ 667	€ 657
€ 110.000 - € 120.000	€ 721	€ 710	€ 690
€ 120.000 - € 130.000	€ 774	€ 763	€ 752
€ 130.000 - € 140.000	€ 829	€ 817	€ 815
€ 140.000 - € 150.000	€ 881	€ 868	€ 855
Meer dan € 150.000	€ 921	€ 907	€ 894

Opbrengsten forensenbelasting:

Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
84.800	83.500	82.600	87.512

Deze belasting wordt geheven van personen die tegen betaling verblijf houden binnen onze gemeente en niet zijn ingeschreven in het bevolkingsregister van onze gemeente. De opbrengst moet worden gezien als een bijdrage in de kosten van de algemene voorzieningen die de gemeente treft en kunnen dus naar eigen inzicht worden aangewend.

Uitgangspunten
Het tarief voor 2024 wordt gelijk gehouden aan 2023. Het tarief bedraagt per overnachting € 1,00 en  is hiermee 3 jaar op rij constant gebleven.

In onderstaand overzicht is uitgegaan van de cijfers van 2023.

Staphorst	Dalfsen	Zwartewaterland	Steenwijkerland	Meppel
€ 1,00	€ 1,40	€ 1,05	€ 1,10	n.v.t

Opbrengsten toeristenbelasting:

	Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
Opbrengst	€ 127.000	€ 126.000	€ 124.000	€ 111.000
Tarief	€ 1,00	€ 1,00	€ 1,00	€ 1,00

Onder de naam marktgelden wordt een recht geheven voor het innemen van standplaatsen voor de wekelijkse markt te Staphorst. Daarnaast worden leges geheven voor standplaats en ventvergunningen in de gemeente. 

	Tarief 2024	Tarief 2023	Tarief 2022
Weekmarkt	€ 1,75 / € 2,50	€ 1,70 / € 2,43	€ 1,67 / € 2,39

De opbrengsten en kosten markten bedragen afgerond:

	Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
Opbrengsten	€ 36.500	€ 31.500	€ 31.000	33.000
Overige kosten	€ 44.500	€ 31.500	€ 31.500	49.000
Saldo	€ 8.000	€ 0	€ 500	€ 16.000

De kosten zijn met name gestegen door de hogere energietarieven.

De kosten van begraven en begraafplaatsen zijn (in €)

	Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
Loonkosten taakveld begraven	287.000	255.000	262.000	262.000
Kosten excl. rente	116.000	132.000	132.000	145.000
Overhead	260.000	239.000	253.000	253.000
Totaal	663.000	626.000	647.000	660.000

De opbrengsten van begraven en begraafplaatsen zijn (in €)

	Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
Totaal	378.000	356.000	350.000	371.00

Percentage kostendekkendheid

	Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
Totaal	57%	57%	54%	56%

Er wordt een belasting geheven van houders van honden. De volgende tarieven zijn van toepassing:

	2024	2023	2022
Tarief 1e hond	€ 48	€ 47	€ 46,50
Tarief 2e en volgende	€ 95	€ 94	€ 93
Kennels	€ 301	€ 297	€ 293

De opbrengst hondenbelasting: (in €)
Begroting 2024	Begroting 2023	Begroting 2022	Werkelijk 2022
63.300	62.300	61.500	64.000

Legesverordening
Onder de naam 'leges' worden een aantal verschillende rechten geheven. Deze heffing wordt opgelegd doordat de gemeente diensten verstrekt. 

De kosten van leges omgevingswet zijn (in €)

	Begroting 2024
Direct toerekenbare loonkosten taakveld ruimtelijke ordening & bouwen en wonen	788.000
Kosten excl. rente	115.000
Overhead	714.000
Totaal	1.617.000

De opbrengsten van leges omgevingswet zijn (in €)

	Begroting 2024
Bouwleges	636.000
Bestemmingsplan	64.000
Bouwplan	50.000
Welstand	25.000
Totaal	775.000

Percentage kostendekkendheid

	Begroting 2024
Totaal	48%

In bovenstaande ramingen is rekening gehouden met de invoering van de omgevingswet en de wet kwaliteitsborging bouw per 01-01-2024.

De opbrengsten van de overige leges worden in onderstaande tabel weergegeven:

Soort	Raming 2024	Raming 2023	Raming 2022	Werkelijk 2022
Leges burgerzaken (incl. rijksl.)	327	222	204	235
APV (evenementen)vergunningen	13	12	12	19
Totaal	339	234	216	254
(x € 1.000)

Het evenementenbeleid wordt in de komende periode herijkt. Deze herijking vindt plaats nadat het college daarover in een interactieve sessie met de raad over gesproken heeft. 0ok het thema wel of niet volledige  kostendekkendheid van de leges zal daarbij aan bod komen.  

Gemeentelijke accommodaties
De gemeente Staphorst beschikt over een aantal accommodaties die elk jaar een huur of gebruikersvergoeding genereren. De tarieven worden elk jaar vastgesteld. 

Soort	Raming 2024	Raming 2023	Raming 2022	Werkelijk 2022
Dienstencentrum incl. consumpties	40	39	44	54
Sporthal	62	62	59	63
Gymzalen	23	23	22	21
Voetbalaccommodaties	47	46	45	45
Totaal	172	170	170	183
(x € 1.000)

Kwijtschelding
Belastingplichtingen voor wie het buitengewoon bezwaarlijk is om de aanslag gemeentelijke belastingen te betalen vanwege het lage inkomen kunnen voor kwijtschelding voor riool- en afvalstoffenheffing in aanmerking komen. In de 'Leidraad Invordering' staan de voorwaarden en berekeningen voor het verlenen van kwijtschelding. Voor welke belastingsoorten en welke mate kwijtschelding mogelijk is heeft de gemeente geregeld in de "Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen".

Aantal in behandeling genomen verzoeken om kwijtschelding riool- en afvalstoffenheffing:
Kwijtscheldingsverzoeken	Raming 2024	Raming 2023	Raming 2022	Werkelijk 2022
Afgewezen	31	31	31	32
Toegekend	125	125	125	124
Gedeeltelijk toegekend	3	3	3	2
Totaal	159	159	159	158

Verleend bedrag aan kwijtschelding afgerond op duizendtallen:

Raming 2024	Raming 2023	Raming 2022	Werkelijk 2022
€ 63.000	€ 62.000	€ 60.000	€ 54.000

De kwijtschelding mag evenals de hieraan gewerkte eigen uren en eventuele overige kosten verstrekkingen kwijtschelding meegenomen worden als kostenpost bij de betreffende belastingen. Hierdoor betaalt uiteindelijk de belastingbetaler voor degene die kwijtschelding krijgt.

Lastendruk
In het bovenstaande hebben wij per belastingsoort aangegeven hoeveel de geraamde opbrengst in het begrotingsjaar 2024 zal zijn. Om dit enigszins 'tastbaar' te maken geven wij u aan hoe de belastingdruk over 2023 en voorgaande jaren bedroeg. In deze berekening zijn alleen die belastingen betrokken die nagenoeg voor iedereen van toepassing zijn. Uitgangspunt zijn de lasten voor een eigenaar en bewoner van een “standaardwoning” met een gemiddelde waarde. De daadwerkelijke gemiddelde woning waarde in 2023 was € 337.000. In de vergelijking hieronder is rekening gehouden met de daadwerkelijke gemiddelde waarden 2023 en de verwachte stijging 2024. In de jaren ervoor is het ook gebaseerd op de toen gemiddelde woningwaarden. Voor de raming 2024 is uitgangspunt standaardwoning met waarde van € 344.000 (rekening houdend met waardeontwikkeling).

Soort	2024	2023	2022	2021
Afvalstoffenheffing (vast + variabel)	247	237	237	209
Rioolheffing	208	208	208	208
OZB	364	361	324	310
Totaal	819	806	769	727