Programma 7 - Gezondheid en milieu

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Het goed en beter isoleren van woningen en gebouwen is voor verduurzaming een eerste belangrijke en noodzakelijke stap. Daarin valt de eerste en forse winst te behalen.

Wat willen we bereiken?
We willen dat in 2030 alle woningen in Staphorst – met uitzondering van de monumentale panden – voldoen aan de landelijke standaard voor woningisolatie.

Wat gaan we daarvoor doen?
In 2025 stellen wij een Isolatieprogramma op om bewoners een handelingsperspectief te bieden. Hierbij zetten wij in op een breed palet van instrumenten dat aansluit bij de zogenaamde klantreis van bewoners. Het palet bestaat globaal uit twee aanpakken met daarin gerichte onderdelen per doelgroep waaronder energieadvies (energiecoach, energieadvies aan huis en het Duurzaam Bouwloket) en woningisolatie (doe-het-zelf subsidie, Lokale Aanpak Isolatie en Isolatieaanpak energiearmoede). De vaststelling van het Isolatieprogramma wordt voorzien eind 2025.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 en verder voeren we het vastgestelde Isolatieprogramma uit. 

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

We zien graag dat landelijke maatregelen om energiearmoede tegen te gaan, zo goed en efficiënt mogelijk worden benut.

Wat willen we bereiken?
We willen bereiken dat optimaal gebruik wordt gemaakt van landelijke maatregelen en subsidies die wij hebben ontvangen om energiearmoede tegen te gaan.

Wat gaan we daarvoor doen?
Op dit moment is er een subsidieregeling voor bewoners met een smalle beurs. Daarnaast kunnen zij gebruikmaken van een energiecoach.

Stand van zaken begroting 2026
Wij zetten de energiecoach in bij bewoners. De coach geeft adviezen over energiebesparing. Daarnaast kan de coach waar nodig kleine energiebesparende maatregelen achtergelaten die passend zijn voor het huishouden. 

7.3 a Zonnepanelen op daken van gebouwen en niet op landbouwgrond
Wij werken aan een klimaatneutrale gemeente in 2050 en zetten ons vol in om dat te bereiken en werken de startnotitie ‘Grootschalige opwek’ uit. We willen zonnepanelen zoveel mogelijk op daken van gebouwen (ook gemeentelijke- en schoolgebouwen). Landbouwgrond willen we niet opofferen voor zonnevelden. Met zes windmolens in onze gemeente leveren we een passende bijdrage aan de opgave die hier ligt.

Wat willen we bereiken?
Met het vaststellen van de Regionale Energiestrategie (RES) West-Overijssel heeft de gemeenteraad ingestemd met de ambitie om 50 gigawattuur (GWh) aan zon op daken in Staphorst te realiseren in 2030. Het is daarbij de wens om landbouwgrond te vrijwaren van grootschalige opwek door zonneparken.

Wat gaan we daarvoor doen?
In samenspraak met de provincie en bedrijven (ICC) is onderzoek gedaan naar zon op dak bij bedrijven. Uit dit onderzoek is gekomen dat het plaatsen van zonnepanelen op daken alleen mogelijk is door middel van een energiehub vanwege netcongestie. De ontwikkeling van een energiehub vindt plaats onder verantwoordelijkheid van ICC. De gemeente heeft hierin een faciliterende rol.

Stand van zaken begroting 2026
Hiervoor blijven we met ICC in gesprek over de voortgang van de ontwikkeling van een energiehub en we bezien daarvanuit welke bijdrage we als gemeente daarin kunnen bieden.

7.3b Zonnepanelen op daken van gemeentelijke gebouwen

Wat willen we bereiken?
Met het vaststellen van de Regionale Energiestrategie (RES) West-Overijssel heeft de gemeenteraad ingestemd met de ambitie om 50 gigawattuur (GWh) aan zon op daken in Staphorst te realiseren in 2030. Het is daarbij de wens om landbouwgrond te vrijwaren van grootschalige opwek door zonneparken.

Wat gaan we daarvoor doen?
Voor de gemeentewerf is de investering in zonnepanelen uitgesteld in afwachting van het locatieonderzoek.

Stand van zaken begroting 2026
Voor de gemeentewerf is de investering in zonnepanelen uitgesteld in afwachting van het locatieonderzoek.

7.3c Opwek via wind (Nieuw)

Wat willen we bereiken?
De provincie heeft de opgave van windbeleid naar haar toegetrokken en heeft hiervoor programmeringsafspraken met gemeenten gemaakt. Hierin is afgesproken dat in de gemeente Staphorst maximaal 100 GWh aan duurzame energie door wind op land wordt opgewekt in 2030, waarvan reeds 60 GWh is gerealiseerd. Bij de beoordeling van initiatieven gaan we uit van maximaal 20 GWh aan opgewekt vermogen per windturbine.

Stand van zaken begroting 2026
Conform de programmeringsafspraken heeft de provincie in 2025 een gebied voor windenergie opengesteld. Wij Duurzaam Staphorst is de enige initiatiefnemer die hier op heeft ingeschreven. De besluitvorming en uitwerking vindt plaats onder regie van de provincie Overijssel als bevoegd gezag. In 2026 zullen wij vanuit onze rol deze ontwikkelingen volgen waarbij we specifiek aandacht hebben voor lokaal eigendom. De gemeente streeft naar een zo groot mogelijk aandeel lokaal eigendom. Over de invulling hiervan gaan wij met de initiatiefnemer en provincie Overijssel in gesprek.

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Initiatieven voor groen gas of andere hernieuwbare gassen zoals biogas en waterstof worden door ons ondersteund.

Wat willen we bereiken?
We streven ernaar dat in 2030 uitsluitend duurzame gassen op het netwerk ingevoed worden. We staan open voor initiatieven op gebied van technische aanpassingen en die ervoor zorgen dat er meer groen gas, andere hernieuwbare gassen of waterstof als energiebron, worden gebruikt. Dit draagt bij aan een oplossing voor het stikstof- en klimaatprobleem binnen de energietransitie.

Wat gaan we daarvoor doen?
Bij groen gas maken wij onderscheid tussen productie en gebruik. De productie van groen gas faciliteren wij door planologische obstakels voor realisatie van monomestvergisters op boerderijschaal zoveel mogelijk weg te nemen. Voor het gebruik van groen gas gaan we een onderzoek doen naar de betekenis binnen het gehele energiesysteem. Hierbij kijken wij ook naar groen gas in relatie tot andere energiebronnen/dragers.

Stand van zaken begroting 2026
Op het gebied van groen gas reageert de gemeente op voorstellen en initiatieven vanuit het werkveld. Wij blijven ook in 2026, samen met RENDO, Wij Duurzaam Staphorst en betrokken ondernemers ondersteunen voor zover dat binnen onze gemeentelijke taak valt. 

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

We ondersteunen en faciliteren initiatieven om zwerfafval tegen te gaan.

Wat willen we bereiken?
Door initiatieven te faciliteren en te ondersteunen is er geen of minder zwerfafval.

Wat gaan we daarvoor doen?
We zetten het faciliteren van bestaande acties, zoals de Week van Mooi Schoon en de Jan Vos dag, voort. Daarnaast willen we samen met lokale ambassadeurs werken aan een intensivering van acties die inwoners ondersteunen en motiveren om minder afval weg te gooien en meer afval op te ruimen. Specifiek aandachtspunt is blikjes in bermen, omdat we het bermmaaisel willen verwerken tot bodemverbeteraar.

Stand van zaken begroting 2026
Wij ondersteunen en faciliteren ook in 2026 meerdere afval-initiatieven, waaronder de Jan Vosdag, de e-waste race en de Landelijke opschoondag. 

Actualisatie collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:
We ondersteunen de verbetering van het energienetwerk

Wat willen we bereiken?
Het elektriciteitsnetwerk in heel Nederland moet versterkt worden om de netcongestie op te lossen én het elektriciteitsnet klaar te maken voor de toekomst. Omdat het elektriciteitsgebruik in ons land snel stijgt door de energietransitie én omdat we steeds meer duurzame energie opwekken via bijvoorbeeld wind- en zonneparken.  Ook in Staphorst speelt deze problematiek en we willen bijdragen aan een oplossing van dit landelijke probleem.

Wat gaan we daarvoor doen?
Ten aanzien van netwerkversterking spelen een aantal ontwikkelingen

Hoogspanning
TenneT is netbeheerder voor hoogspanning en werkt tussen 2023 en 2029, samen met de regionale netbeheerders, aan versterking van het (hoofspanning) elektriciteitsnetwerk in Noordwest-Overijssel en Zuidwest-Drenthe (DON West). Onderdeel hiervan is een nieuwe ondergrondse kabelverbinding tussen Meppel-Noord en Zwolle. Dit doorkruist de gemeente Staphorst. Via een PIP wordt dit mogelijk gemaakt.

Midden- en laagspanning
Enexis is netbeheerder voor de midden- en laagspanning. Ook hiervoor moet het elektriciteitsnetwerk worden versterkt. Om stroomuitval in de gemeente Staphorst te voorkomen, komen er meer elektriciteitskabels  en midden- en laagspanningstations (elektriciteitshuisjes of transformatorhuisjes). De gemeente Staphorst heeft een intentieovereenkomst getekend met Enexis voor de buurtaanpak.

Systeemonderzoek
Uit onderzoek blijkt dat nieuwe ontwikkelingen binnen het huidige systeem niet of moeilijk te realiseren zijn. Wij willen uitgaan van mogelijk maken. Vandaar dat wij onderzoeken hoe wij nieuwe ontwikkeling in Staphorst toch gerealiseerd kunnen krijgen.

Stand van zaken begroting 2026
Met DON-West (110kv kabel, in combinatie met een nieuw onderstation in Zwolle) komt er veel nieuwe capaciteit beschikbaar op hoogspanningsniveau. Besluitvorming over het definitieve voorkeurstracé wordt eind 2025 voorzien door provincie Overijssel (als bevoegd gezag). In 2026 zal de verdere uitwerking van dit besluit plaatsvinden.

Wat betreft de buurtaanpak met Enexis vindt momenteel een uitwerking plaats. Als onderdeel van de uitwerking zullen ook gesprekken plaatsvinden  met stakeholders uit de samenleving waaronder dorps- en wijkraden. De uitwerking loopt door in 2026.

Actualisatie collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Wat willen we bereiken?
“De gemeente Staphorst kiest ervoor om met gerichte en pragmatische stappen over te gaan op hernieuwbare warmtebronnen aan de hand van natuurlijke momenten” 

Wat gaan we daarvoor doen?
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Nederland in 2050 van het aardgas af is. De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) geeft gemeenten de bevoegdheden die nodig zijn om hierin de regie te nemen. De Wgiw treedt gefaseerd in werking. Wij verwachten dat de Wet op 1 januari 2026 volledig in werking zal treden. Het warmteprogramma is – conform WgiW – een verplicht programma onder de omgevingswet. Het is de opvolger van de Transitievisie Warmte (vastgesteld in 2022).

De gemeente Staphorst is in 2025 gestart met een technisch-economische analyse naar kansrijke alternatieven voor aardgas. Dit vormt de technische bouwsteen van het warmteprogramma.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 werken we de regierol verder uit. We trekken hierin op met diverse stakeholders, van inwoners tot professionele stakeholders. Medio 2026 wordt het warmteprogramma ter besluitvorming aangeboden.