Programma 6 - Sociaal domein

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:
Op 15 februari 2022 stelde de gemeenteraad het integrale beleidsplan ‘Iedereen doet mee’ vast. Dit plan vormt de basis voor het sociaal beleid in Staphorst. Het beleidsplan heeft vier pijlers: opgroeien en ontwikkelen, meedoen, samenleven en gezondheid. Door nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen is op 7 oktober 2025 de geactualiseerde versie van ‘Iedereen doet mee’ vastgesteld door de gemeenteraad.

Wat willen we bereiken?
We willen een samenleving waarin iedereen mee kan doen en zich gezien voelt. Inwoners leven gezond, wonen zo lang mogelijk zelfstandig en kijken naar elkaar om. Wie hulp nodig heeft, krijgt ondersteuning die past bij de situatie. Kinderen en jongeren groeien veilig en gezond op, met kansen om zich te ontwikkelen, thuis, op school en in de buurt.

We maken bewust de stap van zorgen voor naar zorgen dat. De gemeente neemt niet over, maar zorgt dat inwoners hun leven zoveel mogelijk zelf kunnen vormgeven. Met hulp als dat nodig is. Zo versterken we eigen regie, zelfredzaamheid en participatie. We bouwen aan gemeenschappen waarin mensen elkaar kennen, ondersteunen en samen verantwoordelijkheid nemen. Dat vraagt om samenwerking tussen inwoners, professionals en organisaties – praktisch, dichtbij en met oog voor wat werkt.

Wat gaan we daarvoor doen?
We werken samen met maatschappelijke partners binnen Gezond Meedoen Staphorst. Samen maken we afspraken over wat we willen bereiken en hoe we dat doen. Die afspraken leggen we vast, bijvoorbeeld in subsidie-overeenkomsten. We volgen de voortgang via gesprekken en indicatoren. Zo sturen we op wat echt werkt: vooraf én achteraf. We kijken wat goed gaat, wat beter kan en wat vernieuwd moet worden. Deze manier van werken helpt ons om samen met partners te leren en te verbeteren.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 richten we ons op het verbeteren van de monitoring binnen het sociaal domein. We willen beter inzicht krijgen in de voortgang en effecten van onze inzet. Dat helpt ons om te (laten) zien wat werkt en waar bijsturing nodig is. Daarom versterken we het accounthouderschap van organisaties binnen Gezond Meedoen Staphorst. We maken deze rol duidelijker, geven gerichte ondersteuning en zorgen voor heldere afspraken. Zo wordt de samenwerking niet alleen beter, maar levert die ook tastbare resultaten op voor inwoners. De stuurgroep Gezond Meedoen Staphorst speelt hierin een centrale rol. Zij bewaakt de afstemming en samenhang tussen partijen, projecten en activiteiten. Daardoor kunnen we gerichter sturen op maatschappelijke resultaten en zorgen we dat de inzet echt verschil maakt.

Pijler 1: OPGROEIEN EN ONTWIKKELEN
Ambitie: Alle inwoners tussen de -9 maanden en 27 jaar groeien gezond, veilig en kansrijk op. 

Wat willen we bereiken?
We willen dat kinderen en jongeren in Staphorst gezond, veilig en kansrijk opgroeien. Dat betekent: een goede start vanaf -9 maanden, weerbaarheid en veerkracht in het dagelijks leven, een veilige thuissituatie, en gelijke kansen op school en in de samenleving. We werken aan een stevige sociale en pedagogische basis, waarin ouders, professionals en organisaties samenwerken om kinderen en jongeren te ondersteunen in hun ontwikkeling. We werken vanuit een brede welzijnsfunctie, waarin verschillende disciplines samenwerken en elkaar versterken. Zo blijven we in verbinding met de jeugd en kunnen we gericht inspelen op actuele gezondheidsthema’s.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 versterken we de samenwerking tussen professionals en organisaties, zodat we beter kunnen inspelen op wat nodig is. Daarbij richten we ons op het verbinden van het medisch en sociaal domein, het informele netwerk en het jongerenwerk. We bouwen aan een lokale coalitie Kansrijke Start, waarin professionals elkaar beter weten te vinden en samenwerken rondom jonge gezinnen. Ook houden we de website Jong Gezond Staphorst actueel, zodat scholen, opvangorganisaties, verenigingen en kerken snel toegang hebben tot betrouwbare informatie over mentale en fysieke gezondheid. Daarnaast geven we het jongerenwerk een impuls. Door uitbreiding van het team kunnen we beter aansluiten bij jongeren tussen 14 en 23 jaar. Dit helpt ons om signalen op te vangen en samen met partners zoals welzijnswerk, politie en onderwijs te reageren op wat er speelt. 

Pijler 2: MEEDOEN
Ambitie: Inwoners kunnen naar eigen mogelijkheden meedoen in de samenleving. 

Wat willen we bereiken?
We willen dat alle inwoners van Staphorst naar eigen mogelijkheden kunnen meedoen in de samenleving. Dat betekent: actief zijn in werk, vrijwilligerswerk of sociale activiteiten, grip hebben op financiën, en toegang hebben tot ondersteuning wanneer dat nodig is. We richten ons op het versterken van basisvaardigheden, het verminderen van uitsluiting en het vergroten van veerkracht. Daarbij is er speciale aandacht voor kwetsbare groepen zoals mensen met een migratieachtergrond, mensen met schulden en inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. We stimuleren een samenleving waarin mensen hun hulpvraag durven te stellen en waarin professionals en inwoners signalen van problemen zoals middelengebruik, huiselijk geweld of psychische klachten herkennen en bespreekbaar maken.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 zetten we extra in op het versterken van participatie en bestaanszekerheid. We maken ondersteuning eenvoudiger en menselijker, zodat inwoners sneller passende hulp krijgen. Daarbij richten we ons op het vergroten van basisvaardigheden, het verbeteren van financiële zelfredzaamheid en het actief betrekken van vluchtelingen en arbeidsmigranten bij de samenleving. Ook zorgen we dat signalen van problemen eerder worden herkend en besproken. Zo bouwen we aan een samenleving waarin meedoen vanzelfsprekend is en waarin inwoners zich gesteund voelen.

Pijler 3: SAMENLEVEN
Ambitie: Inwoners kijken naar elkaar om en zijn betrokken bij hun directe omgeving

Wat willen we bereiken?
We willen dat inwoners naar elkaar omkijken en zich betrokken voelen bij hun directe omgeving. Dat betekent dat mantelzorgers hun zorgtaken in balans kunnen uitvoeren, dat mensen zich inzetten voor elkaar en voor hun buurt, en dat er ruimte is voor ontmoeting en verbinding. We stimuleren gemeenschapszin, waarderen vrijwilligerswerk en verkleinen de afstand tussen inwoners en gemeente. Zo bouwen we aan een samenleving waarin mensen niet alleen gezien en gewaardeerd worden, maar die waardering ook delen en doorgeven aan anderen.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 versterken we de sociale samenhang in Staphorst door te investeren in ontmoeting, leefbaarheid en onderlinge betrokkenheid. We zetten in op opbouwwerk, mantelzorgondersteuning en culturele activiteiten die mensen samenbrengen. Ook vergroten we het bewustzijn rond kwetsbaarheden zoals een licht verstandelijke beperking. Door deze inzet ontstaat ruimte om elkaar te helpen, samen verantwoordelijkheid te nemen en de kracht van de gemeenschap te ervaren. Deze aanpak helpt ons ook om problemen vroeg te signaleren en zwaardere hulpvragen te voorkomen. Dat is niet alleen sociaal waardevol, maar ook noodzakelijk in een tijd van toenemende druk op zorg, schaarste aan professionals en stijgende maatschappelijke kosten.

Pijler 4: GEZONDHEID 
Ambitie: Inwoners leven gezond en vitaal

Wat willen we bereiken?
We willen dat inwoners hun leven als gezond ervaren, vanuit het gedachtegoed van positieve gezondheid. Dat betekent dat we niet alleen kijken naar klachten of beperkingen, maar juist naar wat mensen kunnen, belangrijk vinden en willen veranderen. We zetten in op een gezonde leefstijl, mentale veerkracht en een leefomgeving die uitnodigt tot gezond gedrag. Daarbij is er aandacht voor suïcidepreventie, het tegengaan van eenzaamheid en het wegnemen van drempels voor mensen met een beperking. Zo ontstaat een samenleving waarin gezondheid niet alleen persoonlijk is, maar ook iets wat we samen vormgeven.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 versterken we onze inzet op gezondheid door activiteiten die ontmoeting, beweging en bewustwording stimuleren. We organiseren een Gezond Meedoen Dag, ondersteunen sport en cultuur, en werken aan een integrale aanpak van middelengebruik. Ook investeren we in een gezonde leefomgeving en in het wekelijks aanbod voor ouderen. Deze aanpak draagt bij aan het versterken van eigen regie en veerkracht van inwoners. Door gezondheid dichtbij te organiseren en vroegtijdig signalen op te vangen, kunnen we vaker voorkomen dat problemen verergeren. Dat is niet alleen goed voor inwoners, maar ook belangrijk in een tijd waarin de druk op de zorg toeneemt, zorgprofessionals schaars zijn en de maatschappelijke kosten stijgen.

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

We streven naar een andere samenwerking met Reestmond, waarbij een inkooprelatie wordt aangegaan in plaats van een gemeenschappelijke regeling. Het welzijn van de doelgroep staat hierbij voorop en goed overleg is het uitgangspunt.

Wat willen we bereiken?
We blijven gebruik maken van de diensten van Reestmond, maar zijn geen mede-eigenaar of medebestuurder. De bestuurlijke bemoeienis verdwijnt daarmee. De ambtelijke bemoeienis zal veranderen van een adviserende rol naar een meer juridische rol (inkoop, contract en contractbeheer). Bij dat wat wij voor ogen hebben ten aanzien van de rechtsvorm van Reestmond, staat het welzijn en belang van de doelgroep voorop.

Wat gaan we daarvoor doen?
Het heeft onze voorkeur Reestmond een andere rechtsvorm te geven en de gemeenschappelijke regeling te beëindigen. Daar moeten zowel het bestuur van Reestmond als de gemeenteraden van Meppel, Westerveld en Staphorst mee instemmen. Ons streven wordt ingebracht in het Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur van Reestmond.

Stand van zaken begroting 2026
De jaarrekening van Reestmond over het boekjaar 2024 laat een positief financieel resultaat zien. Dit resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve binnen het eigen vermogen, met als doel om incidentele risico’s in verband met de toekomstige verduurzaming van het bedrijfsgebouw op te kunnen vangen. 

De gemeente Staphorst ontvangt impulsgelden van het Rijk ten behoeve van de toekomstbestendigheid van sociaal ontwikkelbedrijven. Deze gelden zijn toegekend via de meicirculaire 2025 aan de gemeente Meppel, omdat Reestmond gevestigd is in Meppel. In samenwerking met de andere deelnemende gemeenten van Reestmond (Meppel en Westerveld) zijn we aan het uitwerken hoe deze middelen te besteden. Reestmond zelf zal hierbij ook betrokken worden. Tot 2034 ontvangen wij jaarlijks deze impulsgelden.

Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Deelname aan maatschappelijke activiteiten, door jong en oud en in welke vorm dan ook, juichen we toe. Wij stimuleren dat jongeren en ouderen bij elkaar komen en elkaar versterken.

Wat willen we bereiken?
We streven naar een samenleving waarin iedereen mee kan doen en zich verbonden voelt. Maatschappelijke activiteiten spelen hierin een belangrijke rol. Ze zorgen voor ontmoeting, betrokkenheid en het versterken van gezondheid en welzijn. Daarom stimuleren we activiteiten die generaties verbinden, waarin jongeren en ouderen elkaar ontmoeten, van elkaar leren en samen actief zijn. Dit draagt bij aan een gemeenschap waarin mensen zich gezien en gesteund voelen, en waarin sociale samenhang en gemeenschapszin centraal staan. Voor kinderen en jongeren betekent dit veilig en gezond opgroeien, met kansen om zich te ontwikkelen en mee te doen op school, in de buurt, de club en in de samenleving. Voor volwassenen en ouderen gaat het om gezond leven, zelfstandig kunnen blijven wonen, naar elkaar omzien en ondersteuning krijgen als dat nodig is.

Wat gaan we daarvoor doen?
Om deelname aan maatschappelijke activiteiten te stimuleren, is een sterke welzijnsfunctie nodig. Inwoners, vrijwilligers en maatschappelijke partners geven aan dat er behoefte is aan meer mogelijkheden voor ontmoeting, ondersteuning en actief meedoen. Tegelijkertijd nemen sociale vraagstukken toe in omvang en complexiteit. De welzijnsorganisatie speelt hierin een verbindende rol. Zij maakt activiteiten mogelijk, biedt laagdrempelige ondersteuning en is zichtbaar in de buurt. 
Met een goed toegeruste organisatie kunnen we onze taken op het gebied van preventie, participatie en gezondheid beter uitvoeren. De recente professionalisering biedt een stevige basis, maar uitbreiding is nodig om echt aan te sluiten bij wat de samenleving vraagt.

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 werken we verder aan het versterken van de brede welzijnsfunctie. De signalen uit de samenleving, van inwoners, vrijwilligers en maatschappelijke partners, maken duidelijk dat volledige focus daarop nodig is.

Actualisatie Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Wat is de ontwikkeling en opgave?
De samenleving verandert en groeit. In Staphorst willen we beter begrijpen wat inwoners nodig hebben en zorgen dat maatschappelijke voorzieningen, zorgvoorzieningen en ontmoetingsplekken in dorpen en wijken meegroeien. Een sterke sociale infrastructuur is daarbij essentieel: het helpt mensen om elkaar te ontmoeten, samen actief te blijven en eenvoudig ondersteuning of zorg te vinden wanneer dat nodig is.
Op dit moment is het aanbod aan voorzieningen niet toereikend. Huisartsenpraktijken zitten vol, jongeren en ouderen missen voldoende mogelijkheden voor ontmoeting en activiteiten in hun eigen omgeving en maatschappelijke organisaties ervaren ruimtegebrek. Met de verwachte groei van circa 2.000 woningen (circa  5000 inwoners erbij) tot 2040 neemt de druk verder toe. Als gemeente staan we voor de opgave om samen met partners te investeren in een toekomstbestendige sociale infrastructuur die meebeweegt met de samenleving en ruimte biedt voor ontmoeting, ondersteuning en ontwikkeling. 

Wat gaan we daarvoor doen?
We investeren in een toekomstbestendige sociale infrastructuur. Daarbij kijken we goed naar de rol van fysieke plekken, zoals gebouwen voor welzijn, sport, cultuur, onderwijs en gezondheid. Deze plekken zijn belangrijk om mensen te verbinden en te ondersteunen. We brengen het sociaal en fysiek domein dichter bij elkaar. Zo ontstaat een breder beeld van wat nodig is: niet alleen vanuit beleid, maar ook vanuit de ruimte in de gemeente. We zorgen dat maatschappelijke en ruimtelijke plannen goed op elkaar aansluiten. 

Stand van zaken begroting 2026
In 2026 zetten we concrete stappen om de sociale infrastructuur te versterken. We maken een overzicht van bestaand vastgoed dat geschikt is voor maatschappelijke functies, ontwikkelen richtlijnen voor sociale voorzieningen per 1.000 woningen en zorgen dat sociale infrastructuur een vaste plek krijgt in stedenbouwkundige plannen. Ook leggen we hierover afspraken vast met de woningcorporatie en projectontwikkelaars. In Staphorst wordt een onderzoek gestart naar gezamenlijke huisvesting van organisaties uit het voorliggende veld. Daarbij wordt ook de behoefte aan meer inloop- / ontmoetingsvoorzieningen en een jongerencentrum meegenomen. In IJhorst loopt een onderzoek naar de realisatie van een multifunctionele accommodatie, waarmee het tekort aan plekken voor ontmoeting, activiteiten, bewegen en sporten kan worden aangepakt. Ook in Rouveen wordt samen met inwoners en organisaties gekeken naar hoe ontmoeting en activiteiten voor jongeren en ouderen beter georganiseerd kunnen worden. Zo zorgen we er met een gezamenlijke inspanning voor dat Staphorst ook in de toekomst een gemeente blijft waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, naar de dokter en de vereniging kunnen gaan, zich gesteund voelen en actief kunnen bijdragen aan hun gemeenschap.

Actualisatie Collegeprogramma 2022-2026 Bouwen en Verbinden:

Wat is de ontwikkeling en opgave?
De opgaven rondom de opvang van vluchtelingen worden in regionaal verband opgepakt in de regionale Regietafel IJsselland. Gemeente Staphorst staat schouder aan schouder met de gemeenten in de regio, maakt werk van haar wettelijke taken en heeft voor de invulling daarvan een programmateam Vluchtelingen. In principe levert iedere gemeente een evenredig aandeel in de opvang van Oekraïners, de taakstelling huisvesting statushouders en de opvang van asielzoekers.

Het is belangrijk de verschillende opgaven op het gebied van vluchtelingen in samenhang te bekijken.  De nota 'Perspectief op opvang Vluchtelingen' is aan de raad voorgelegd. Onder voorbehoud van besluitvorming door de raad gaan we aan de slag met de hierin opgenomen actiepunten.  

Stand van zaken begroting 2026
We continueren de aanpak uit het beleidskader ‘Perspectief op opvang Vluchtelingen’. Daarbij richten we ons op drie hoofdopgaven: opvang van ontheemden uit Oekraïne, huisvesting van statushouders en opvang van asielzoekers. Voor de opvang van Oekraïense ontheemden heeft gemeente Staphorst een inspanningsverplichting van 239 opvangplekken. In Staphorst is er in totaal ruimte voor circa 250 ontheemden. Op de gemeentelijke opvang hebben we 220 plekken. Daarnaast worden er nog circa 30 ontheemden opgevangen in de particuliere opvang, maar die voldoen niet aan de inspanningsverplichting. Voor statushouders blijven we gebruik maken van de tussenvoorziening (voormalig hotel Waanders), waarmee we voorlopen op de taakstelling en inburgering lokaal mogelijk maken. Naar aanleiding van het raadsbesluit dat op 8 juli 2025 is genomen voeren we in het kader van de spreidingswet gesprekken met onder andere het ministerie, COA en andere kleine gemeenten over de mogelijkheden voor het opvangen van asielzoekers, die aansluit bij de uitgangspunten uit de nota 'Perspectief op Vluchtelingen'. Een nieuwe locatie voor asielzoekers wordt pas verkend nadat de uitkomsten van deze gesprekken met de raad zijn gedeeld.