Algemeen
De Russische invasie in Oekraïne heeft een grote stroom aan vluchtelingen te weeg gebracht. Eind 2023 verblijven er in Nederland 105.000 vluchtelingen uit Oekraïne. Gezien de aanhoudende instroom van Oekraïense ontheemden heeft het Rijk in september 2023 de veiligheidsregio’s en gemeenten opgeroepen het aantal gemeentelijke opvangplekken uit te breiden naar 97.000 plekken per 1 februari 2024. De gemeentelijke opvanglocatie in Staphorst is in april 2023 uitgebreid naar 126 plekken en in oktober 2023 uitgebreid naar 196 plekken. Begin 2024 is de opvanglocatie uitgebreid naar 214 plekken, waardoor we voldoen aan de gemeentelijke opgave van 212 pekken. Naast de gemeentelijke opvanglocatie verblijven er ook circa 45 Oekraïense vluchtelingen in de particuliere opvang in onze gemeente. Een groot compliment aan alle huishoudens en vrijwilligers die betrokken zijn bij de particuliere opvang van Oekraïense vluchtelingen in onze gemeente.
In 2023 kwamen er 48.500 asielzoekers en nareizigers naar Nederland. De hogere instroom, het tekort aan structurele opvangplekken en een beperkte doorstroom van statushouders naar woningen leidden ook in 2023 tot problemen in de asielketen zoals bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. In Staphorst zijn tot op heden nog geen asielzoekers opgevangen. De Spreidingswet – in werking getreden 1 februari 2024 – geeft gemeenten vanaf 2025 een nieuwe wettelijk taak. In de periode mei 2023 tot september 2023 zijn er wel 25 evacuees uit Soedan opgevangen op een vakantiepark in IJhorst (georganiseerd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Binnenlandse Zaken).
Indien een asielzoeker een verblijfsgunning krijgt, wordt hij/zij een statushouder. Statushouders worden gekoppeld aan gemeenten. Gemeenten hebben de taak om te zorgen voor passende woonruimte. Het Rijk bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders een gemeente moet huisvesten. De taakstelling eerste helft 2023 bedroeg 21 statushouders en de taakstelling tweede helft 2023 bedroeg 18 statushouders. Inclusief de opgelopen achterstand in 2022 (huisvesting van 8 statushouders) bedroeg de opgave 2023 het huisvesten van 47 statushouders. Sinds april 2023 maken we gebruik van voormalig hotel Waanders als tussenvoorziening voor statushouders. Deze tussenvoorziening biedt plek aan circa 40 statushouders. Om de druk op AZC’s te verlichten, stimuleert het Ministerie van Justitie en Veiligheid dergelijke Hotel- en Accommodatievoorzieningen voor statushouders.
Daarnaast is in zomer van 2023 de Regionale Opvanglocatie (ROL) in Zwolle geopend. Deze opvanglocatie biedt onderdak aan 300 statushouders die gekoppeld zijn aan de gemeente Zwolle, Dalfsen, Steenwijkerland, Staphorst en Zwartewaterland. Vanuit de ROL kunnen statushouders een start maken met hun inburgering in de regio.