Paragraaf 2 - Onderhoud kapitaalgoederen

Algemeen
In deze paragraaf wordt ingegaan op het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties met betrekking tot de grotere kapitaalgoederen. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan de kosten instandhouding van: wegen, riolering, water, groen en gebouwen. Een groot deel van het ‘vermogen’ van Staphorst ligt in de grond of op het openbaar gebied. Het is dan ook van belang dat hierover een zorgvuldig beheer wordt gevoerd. Juist de kwaliteit van het openbaar gebied wordt door de inwoners vaak intensief beleefd.

A | Beleidskader
Op 15 februari 2022 is het nieuwe wegenbeleid vastgesteld in het wegen- en bermenbeleidsplan 2022 - 2026.

B | Financiële consequenties beleidsdoel
De ramingen zijn gebaseerd op het wegenonderhoudsplan, scenario 1, voor de uitvoering van groot onderhoud aan de asfalt- en elementenverharding. De indexatie is bijgesteld t.o.v. het oorspronkelijke plan, gelet op de forse inflatie. 
De reserve wordt gevoed:

• uit de exploitatie een storting van: € 1.408.000;
• door (eventuele) latere uitvoering van geplande onderhoudswerken;
• door exploitatiebijdragen De Slagen;
• door degeneratiekosten vergoedingen.

De reserve groot onderhoud wegen bedraagt eind 2023 € 5,2 miljoen (afgerond), waarvan € 4 miljoen voor betonwegen en € 1,2 miljoen voor asfalt- en klinkerwegen.

C | Financiële consequenties in de rekening
Wegenbeheerplan
In onderstaande tabel ziet u de kosten van het wegenbeheerplan zoals deze opgenomen zijn in de jaarrekening en de vergelijking met de kosten uit 2022.

Bedragen x € 1.000	2023	2022
Begroting (= wegenbeheerplan)	1075	1.047
Begrotingswijziging (i.v.m. prijsstijgingen)	333	-
Begroting na wijziging	1.408	1.047
Totale uitgaven	1.689	1.545
Waarvan gedekt uit provinciale subsidie	301

Zoals aangegeven in de voortgangsrapportage 2023 is het onderhoudsbudget voor wegen verhoogd met € 333.000 i.v.m. de toegenomen prijzen. 

A | Beleidskader
Het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (vGRP) liep van 2016 tot 2020. In 2020 is dit verlengd om met het nieuwe vGRP/Programma Riolering en Water aan te sluiten bij de nieuwe Omgevingswet en bij de actualisatie van onze Omgevingsvisie en op te stellen Omgevingsplan. Door het uitstellen van de Omgevingswet is de actualisatie van onze Omgevingsvisie en opstellen van het Omgevingsplan ook elke keer uitgesteld. Op 4 oktober 2022 is een nieuw kostendekkingsplan riolering voor de periode 2023 – 2026 vastgesteld. 

B | Financiële consequenties beleidsdoel
Vanaf het jaar 2021 is de rioolheffing bepaald op € 208. Op basis van het kostendekkingsplan is dit ook voor de periode 2023 - 2026 het streven.  

C | Financiële consequenties in de rekening

Bedragen x € 1.000	Werkelijk 2023	Werkelijk 2022
Reserve rioolbeheer	3.033	3.127
Voorziening rioolbeheer	411	411

In 2023 is er sprake van een reserve onttrekking van € 94.000. De kostendekkendheid berekening is opgenomen in de paragraaf lokale heffingen. 

A | Beleidskader
Grondwaterbeleid
Betrokken partijen: waterschap en de gemeente hebben gezamenlijk beleid  ten aanzien van het water vastgelegd en coördineren de uitvoering. Hierbij is aansluiting gezocht met het vGRP-V.

Hemelwaterbeleid
De wettelijke basis voor de gemeentelijke zorgplicht inzake hemelwater staat verwoord in artikel 3.5 van de Waterwet.

B | Financiële consequenties beleidsdoel
De verbrede rioolheffing (vGRP-V) is bedoeld om de kosten die voortvloeien uit dit beleidsonderdeel te dekken.

C | Financiële consequenties in de rekening
De kosten van maatregelen die worden opgenomen in het vGRP-V, worden gedekt uit de te verkrijgen rioolheffing.

A | Beleidskader
Het groenbeleidsplan 2019-2030 is door de raad vastgesteld op 26 februari 2019. Het groenbeheerplan 2020 - 2025 is door de gemeenteraad vastgesteld op 12 mei 2020. 

B | Financiële consequenties beleidsdoel
De uitvoering van het Groenbeleidsplan Staphorst 2019 - 2030 leidt tot invulling van met name investeringen en projecten. Voor de diverse projecten zijn in voorgaande begrotingen dekkingsmiddelen opgenomen. Voor nieuwe projecten wordt separaat dekking opgenomen in de begroting. Het groenbeheerplan geeft uitvoering aan scenario 4; een stap terug in het onderhoudsniveau door een combinatie van aanpassing en versobering van het groenareaal.

C | Financiële consequenties in de rekening

Bedragen x € 1.000	Werkelijk 2023	Werkelijk 2022
Begroting (reguliere uitgaven onderhoud, inclusief personeelskosten)	1.604	1.485
Hiervan uitgegeven	1.625	1.587

Naast bovenstaande reguliere uitgaven is er in 2023 € 175.000 begroot als incidentele uitgaven voor onderhoud aan onder andere boombeheer, (achterstallig) onderhoud en snoeien en rooien van bomen. Van deze begrote kosten is er € 137.000 uitgegeven. Deze incidentele uitgaven worden gedekt middels een onttrekking uit de reserves. Het incidentele budget van € 50.000 voor groen renovatie bomen wordt doorgeschoven naar 2024. U kunt de incidentele budgetten raadplegen in bijlage 4 van dit jaarverslag.

A | Beleidskader
Op 17 november 2020 is de beleidsnota Strategische gebouwenvisie 2020 - 2024 vastgesteld. In deze nota is een inventarisatie opgenomen van alle panden en objecten van de gemeente en daarbij is de toekomstvisie per gebouw bepaald. Hiermee vormt de nota tegelijk de basis voor het op doelmatige wijze beheren en onderhouden van deze gebouwen. Om die reden is in dezelfde vergadering  (17 november 2020) het gebouwenbeheerplan 2020 - 2024 (MJOP) vastgesteld.
In 2023  zijn bij verschillende gebouwen voor € 495.000 werkzaamheden uitgevoerd. De belangrijkste onderhoudswerkzaamheden zijn onderstaand kort toegelicht:

• Gemeentehuis Staphorst, Binnenweg, bijna € 300.000; dit zijn de kosten van de herinrichting en verduurzaming van de binnenzijde van het gemeentehuis. Hiermee voldoet het gemeentehuis aan de geldende wet-regelgeving t.a.v. het binnenklimaat.
• Voetbalaccommodatie, Parallelweg 27, ruim € 30.000; dit betreft de  onderhoudswerkzaamheden aan de kleedkamers en de kantine voor wat betreft het schilderwerk en het binnenklimaat.
• Sporthal, Hoogeweg 21, ruim € 165.000; in 2023 is er groot onderhoud uitgevoerd aan zowel het gebouw (schilderwerk), de technische installaties als het buitenterrein (hekwerk). 
  

B | Financiële consequenties beleidsdoel
In het gebouwenbeheerplan zijn de totale onderhoudskosten over de komende planperiode tot en met 2029 meerjarig meegenomen, zodat de gemiddelde kosten hierover bepaald konden worden. Voor bepaling van de hoogte van de werkelijke dotatie wordt uitgegaan van het begrotingsjaar (t) + 6. Deze dotaties worden jaarlijks ten laste van de exploitatie gebracht. Door middel van de voorziening gebouwenbeheer, waar de jaarlijks gemaakte kosten voor groot onderhoud aan onttrokken worden, zijn de kosten gedekt. Het kleine dagelijkse onderhoud wordt rechtstreeks ten laste van de exploitatie gebracht. 

C | Financiële consequenties in de rekening
De hoogte van de jaarlijkse dotatie aan de voorziening groot onderhoud wordt bepaald op basis van een recent (meerjarig) beheerplan. De dotatie dient minimaal gebaseerd te zijn op de onderhoudslasten die in het beheerplan zijn opgenomen voor het begrotingsjaar plus de drie jaren van de meerjarenraming. Bij het opstellen van de begroting 2023 is een periode gehanteerd van vier jaar (2023 - 2026), gelet op de verwachte negatieve stand per 31 december 2023. Echter hoe langer de gehanteerde periode waarover de jaarlijkse dotatie wordt berekend, hoe meer er sprake is van het egaliserende karakter van de voorziening. Om te kunnen voldoen aan het doel van een voorziening, het egaliseren van kosten, en rekening houdend met de werkelijke kosten 2023 zijn de werkelijke dotaties gebaseerd op de onderhoudslasten die voor de jaren 2023 tot en met 2029 zijn opgenomen in het beheerplan. Dit heeft tot de volgende dotatie geleid: 

Bedragen x € 1.000	Werkelijk 2023	Werkelijk 2022
Dotatie voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen	287	411

De stand van de  voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen per 31 december van het jaar.

Bedragen x € 1.000	2023	2022
Voorziening groot onderhoud gebouwen	405	616