Paragraaf 7 - Lokale heffingen

Algemeen
Belastingen
De uitvoeringsbepalingen van de lokale lasten is vastgesteld in de diverse belastingverordeningen.

Vergelijking omliggende gemeenten
In sommige alinea's wordt een vergelijking gemaakt met omliggende gemeenten. Hiervan maken we gebruik van de Coelo lokale lasten calculator.

Belastingen en heffingen
In deze paragraaf worden de ontvangen belastingen toegelicht. We maken onderscheid in de verwachte opbrengst en de werkelijke opbrengst van afgelopen jaren met bijbehorende tarieven. Gemeentelijke heffingen bestaan uit bestemmingsheffingen en leges die kostendekkend zijn. Daarnaast kennen we heffingen, waarvan de opbrengst naar de algemene middelen gaat. Een voorbeeld van bestemmingsheffingen zijn riool- en afvalstoffenheffing. Voorbeelden van leges zijn aanvragen voor rijbewijs, omgevingsvergunningen, evenementen etc.

De gemeenteraad stelt alle belastingverordeningen vast.

Toerekening overhead op basis van directe personele lasten:
Vanaf de begroting 2021, wordt een nieuwe systematiek gebruikt voor het bepalen van de overheadopslag. De systematiek van toerekenen van de overhead via de personeelslasten rekent een relatief groter bedrag toe aan arbeidsintensieve taken, dus meer aan de dienstverlening (leges) en minder aan de investeringen (rioolheffing). De rechtvaardiging hiervoor is dat de ondersteuning, de middelen en de leiding voornamelijk zijn gericht op de mensen die de taken uitvoeren. Er is een causaal verband gelegd tussen de directe personele lasten in kader van een lokale heffing en de doorbelasting van de overhead.

Een uitwerking van overheaddoorrekening op basis van personeelslasten ziet er als volgt uit: (personeelslasten taakveld)/ (totale personeelslasten alle taakvelden exclusief overhead) x overhead = opslag taakveld. In deze benadering wordt de overhead volledig omgeslagen naar rato van de personele kosten. Het bijbehorende overheadpercentage (op de directe personele lasten van de taakvelden) betreft 93,93% voor de begroting 2023.

Deze methodiek voor het  toerekenen van overhead aan de kostprijs van rechten en heffingen is opgenomen in de vastgestelde financiële verordening 2021. 

Onder de naam ‘onroerende zaakbelastingen’ worden ter zake van binnen de gemeente gelegen onroerende zaken een eigenaren- en gebruikersbelasting geheven.

Soort heffing	Begrote opbrengst 2023 x 1.000	Begrote opbrengst 2022 (na wijz.) x 1.000	Begrote opbrengst 2021 x 1.000	Werkelijke opbrengst 2021 x 1.000	Tarief 2023 %	Tarief 2022 %	Tarief 2021 %
OZB E W	€ 2.211	€ 1.963	€ 1.898	€ 1.910	0,1072	0,1067	0,1154
OZB E NW	€ 1.263	€ 1.127	€ 1.088	€ 1.071	0,2415	0,2188	0,2163
OZB G NW	€ 839	€ 750	€ 702	€ 707	0,1962	0,1777	0,1742
Totalen	€ 4.313	€ 3.840	€ 3.688	€ 3.688
*E=eigenaar, G=gebruiker, W=woning, NW=niet woning

Landelijke OZB-aanslag/tarief	Laagste	Gemiddelde	Hoogste
OZB woningen eigenaar	€ 133	€ 380	€ 1.021,-
OZB niet-woningen	0,1212%	0,5209%	1,2791%

De gemiddelde waarde in 2022 van een woning in de gemeente Staphorst is € 304.000. In de provincie Overijssel is dit € 278.000 (bron CBS).

Afvalstoffenheffing wordt geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel ten aanzien waarvan ingevolge artikel 10.21 en 10.22 van de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt.

I. Vast-recht-tarief
Het vast-recht-tarief blijft in 2023 € 197.

Tarief 2023	Tarief 2022	Tarief 2021
€ 197	€ 197	€ 169

 II. Ledigingstarief containers

Overzicht van de tarieven in €
	Tarief 2023	Tarief 2022	Tarief 2021
Vast recht	197	197	169
Ledigingskosten o.b.v. gem.led.	40	40	40
Totaal ledigingskosten	237	237	209
Tarief per container R240	10,60	10,60	10,60
Gemiddeld aantal ledigingen v.d. grijze container	3,8	3,8	3,8

Tariefvergelijking afvalstoffenheffing met enkele andere omliggende gemeenten
De tarieven zoals die in het jaar 2022 zijn gehanteerd zijn voor huishoudens met 3 personen (bron Coelo lokale lasten). Omdat de gemeente Staphorst diftar hanteert wijkt het tarief af van € 237,- (Coelo gebruikt een hoger gemiddeld aantal lediging dan de verwachting is in de gemeente Staphorst).

Staphorst	Dalfsen	Zwartewaterland	Steenwijkerland	Meppel
249	268	226	249	€ 212

Ontwikkeling kosten inzameling en reserve matiging afvalstoffenheffing (bedragen x €1.000)
Afvalstoffenheffing	Begroting 2023	Begroting  2022	Begroting  2021	Werkelijk 2021
Kosten ophalen huisvuil	1.309	1.240	1.203	1.296
Kosten straatreiniging (25%)	19	19	22	9
BTW voordeel	239	221	230	251
Kwijtschelding	27	26	28	27
Overhead en automatisering door belasting	95	86	100	76
Baten afvalstoffenheffing	-1.408	-1.383	-1.211	-1.229
Overige baten (oa dividend en vergoeding verpakkingsmateriaal)	-261	-255	-255	-313
Dotatie aan (egalisatie)voorziening		46
Onttrekking uit reserve	-20		-117	-117
Saldo	0	0	0	0

De geraamde stand en verloop van de reserve en de voorziening matiging afvalstoffenheffing wordt gepresenteerd in de financiële begroting, onderdeel "Overzicht reservepositie". Er dient opgemerkt te worden dat de kostendekkendheidsberekening jaarlijks opnieuw gemaakt wordt bij het opstellen van de begroting en het bepalen van het tarief op basis van de meest recente ontwikkelingen.

In 2022 is een nieuw beheersplan vastgesteld. Hierbij is een doorrekening gemaakt voor de rioolheffing. Voor 2023 kan het tarief gelijk blijven aan 2022.

Soort	Tarief 2023	Tarief 2022	Tarief 2021
Rioolheffing (elk huishouden)	€ 208	€ 208	€ 208

Tariefvergelijking met enkele andere omliggende gemeenten
De tarieven voor rioolheffing bij woningen zoals die in de gemeente Staphorst gedurende het jaar 2022 zijn gehanteerd voor huishoudens met 2 personen in vergelijking met enkele omliggende gemeenten (bron Coelo lokale lasten calculator).

Staphorst	Dalfsen	Zwartewaterland	Steenwijkerland	Meppel
€ 208	€ 133	€ 277	€ 202	€ 174

Overzicht baten/lasten riolering: (x €1.000)
Rioolheffing	Begroting  2023
Kosten riolering (inclusief straatreiniging 25%)	1.114
BTW	157
Loonkosten	174
Kwijtschelding	36
Overhead	163
Opbrengst rioolheffing	-1.462
Onttrekking uit de reserve rioolbeheer	-182
Saldo	0

De geraamde stand en verloop van de reserve en de voorziening rioolbeheer wordt gepresenteerd in de financiële begroting, onderdeel "Overzicht reservepositie". Er dient opgemerkt te worden dat de kostendekkendheidsberekening jaarlijks opnieuw gemaakt wordt bij het opstellen van de begroting en het bepalen van het tarief op basis van de meest recente ontwikkelingen.

Rioolaansluitrecht is een eenmalige bijdrage die men moet betalen voor de totstandkoming van een rioolaansluiting op gemeentelijke voorzieningen. Dit komt voor bij nieuw te bouwen woningen, met uitzondering van de vrijstellingsgebieden, zoals gemeentelijke uitbreidingsplannen. Daar is de bijdrage verrekend in de grondprijs.

Soort	Tarief 2023	Tarief 2022	Tarief 2021
Éenm. primaire aansluiting	€ 4.156	€ 4.156	€ 4.156

Overzicht baten/lasten riolering: (x €1.000)
Riool aansluitbijdrage	Begroting  2023
Kosten riolering	85
BTW	18
Loonkosten	19
Overhead en automatisering	18
Opbrengst aansluitbijdrage	- 121
Saldo	-/-  20

De rioolaansluitbijdrage heeft een kostendekkendheid percentage van (afgerond) 86%.

Deze belasting wordt geheven van personen die binnen de gemeente voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden, zonder in de gemeente het hoofdverblijf te hebben. De opbrengst wordt aan de algemene middelen toegevoegd. De grondslag voor deze belasting is de (WOZ)-waarde. Het belastingbedrag wordt door middel van tariefklassen vastgesteld. De tarieven bedragen:

Waarde o.a.	Tarief 2023	Tarief 2022	Tarief 2021
Minder dan € 55.000 (stacaravans)	€ 137	€ 135	€ 133
€ 55.000 - € 70.000	€ 419	€ 413	€ 407
€ 70.000 - € 80.000	€ 484	€ 477	€ 470
€ 80.000 - € 90.000	€ 541	€ 533	€ 525
€ 90.000 - € 100.000	€ 605	€ 596	€ 587
€ 100.000 - € 110.000	€ 667	€ 657	€ 647
€ 110.000 - € 120.000	€ 700	€ 690	€ 680
€ 120.000 - € 130.000	€ 763	€ 752	€ 763
€ 130.000 - € 140.000	€ 827	€ 815	€ 803
€ 140.000 - € 150.000	€ 868	€ 855	€ 842
Meer dan € 150.000	€ 907	€ 894	€ 881

Opbrengsten forensenbelasting:

Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
83.500	82.600	81.700	80.700

Deze belasting wordt geheven van personen die tegen betaling verblijf houden binnen onze gemeente en niet zijn ingeschreven in het bevolkingsregister van onze gemeente. De opbrengst moet worden gezien als een bijdrage in de kosten van de algemene voorzieningen die de gemeente treft en kunnen dus naar eigen inzicht worden aangewend.

Uitgangspunten
Het tarief voor 2023 wordt gelijk gehouden aan 2022. Het tarief bedraagt per overnachting € 1,00

In onderstaand overzicht is uitgegaan van de cijfers van 2022.

Staphorst	Dalfsen	Zwartewaterland	Steenwijkerland	Meppel
€ 1,00	€ 1,35	€ 1,00	€ 1,10	n.v.t

Opbrengsten toeristenbelasting:

	Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
Opbrengst	€ 125.000	€ 95.000	€ 84.000	€ 109.000
Tarief	€ 1,00	€ 1,00	€ 0,90	€ 0,90

Onder de naam marktgelden wordt een recht geheven voor het innemen van standplaatsen voor de wekelijkse markt te Staphorst. Daarnaast worden leges geheven voor standplaats en ventvergunningen in de gemeente. 

	Tarief 2023	Tarief 2022	Tarief 2021
Weekmarkt	€ 1,70 / € 2,43	€ 1,67 / € 2,39	€ 1,65 / €2,35

De opbrengsten en kosten markten bedragen:

	Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
Opbrengsten	€ 31.538	€ 31.071	€ 30.160	€ 32.058
Kosten	€ 31.657	€ 31.575	€ 30.225	€ 31.564
Saldo	- € 119	-€ 504	-€ 65	€ 494

De kosten van begraven en begraafplaatsen zijn (in €)

	Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
Loonkosten taakveld begraven	255.000	253.000	202.000	225.000
Kosten excl. rente	132.000	102.000	106.000	127.000
Overhead	239.000	245.000	194.000	217.000
Totaal	626.000	600.000	502.000	569.000

De opbrengsten van begraven en begraafplaatsen zijn (in €)

	Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
Totaal	356.000	350.000	345.000	362.000

Percentage kostendekkendheid

	Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
Totaal	57%	58%	69%	64%

Er wordt een belasting geheven van houders van honden. De volgende tarieven zijn van toepassing:

	2023	2022	2021
Tarief 1e hond	€ 47	€ 46,50	€ 46
Tarief 2e en volgende	€ 94	€ 93	€ 92
Kennels	€ 297	€ 293	€ 289

De opbrengst hondenbelasting: (in €)
Begroting 2023	Begroting 2022	Begroting 2021	Werkelijk 2021
62.300	61.500	61.000	61.500

Legesverordening
Onder de naam 'leges' worden een aantal verschillende rechten geheven. Deze heffing wordt opgelegd doordat de gemeente diensten verstrekt. De geraamde opbrengsten zijn hieronder weergegeven:

Soort	Raming 2023	Raming 2022	Raming 2021	Werkelijk 2021
Bouwleges	628	623	527	386
Bestemmingsplan	63	62	62	52
Bouwplan	49	41	41	83
Welstand	24	24	20	10
Leges burgerzaken (incl. rijksl.)	207	202	201	223
APV vergunningen	12	12	12	5
Totaal	983	964	863	759
(x € 1.000)

Gemeentelijke accommodaties
De gemeente Staphorst beschikt over een aantal accommodaties die elk jaar een huur of gebruikersvergoeding genereren. De tarieven worden elk jaar vastgesteld. 

Soort	Raming 2023	Raming 2022	Raming 2021	Werkelijk 2021
Dienstencentrum incl. consumpties	39	44	22	33
Sporthal	62	59	59	50
Gymzalen	23	22	20	15
Voetbalaccommodaties	46	45	58	43
Totaal	170	170	159	141
(x €1.000)

De geraamde huurvergoeding is in 2021 tussentijds naar beneden bijgesteld in verband met Corona. Gezamenlijk met woonstichting VechtHorst wordt een plan ontwikkelt om de huidige locatie (Berkenlaan 1) her te ontwikkelen.  

Kwijtschelding
Belastingplichtingen voor wie het buitengewoon bezwaarlijk is om de aanslag gemeentelijke belastingen te betalen vanwege het lage inkomen kunnen voor kwijtschelding voor riool- en afvalstoffenheffing in aanmerking komen. In de 'Leidraad Invordering' staan de voorwaarden en berekeningen voor het verlenen van kwijtschelding. Voor welke belastingsoorten en welke mate kwijtschelding mogelijk is heeft de gemeente geregeld in de "Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen".

Aantal in behandeling genomen verzoeken om kwijtschelding riool- en afvalstoffenheffing:
Kwijtscheldingsverzoeken	Raming 2023	Raming 2022	Raming 2021	Werkelijk 2021
Afgewezen	31	31	17	33
Toegekend	125	125	149	131
Gedeeltelijk toegekend	3	3	3	4
Totaal	159	159	169	170

Verleend bedrag aan kwijtschelding in €:

Raming 2023	Raming 2022	Raming 2021	Werkelijk 2021
62.531	61.607	60.697	57.715

De kwijtschelding mag evenals de hieraan gewerkte eigen uren en eventuele overige kosten verstrekkingen kwijtschelding meegenomen worden als kostenpost bij de betreffende belastingen. Hierdoor betaalt uiteindelijk de belastingbetaler voor degene die kwijtschelding krijgt.

Lastendruk
In het bovenstaande hebben wij per belastingsoort aangegeven hoeveel de geraamde opbrengst in het begrotingsjaar 2023 zal zijn. Om dit enigszins 'tastbaar' te maken geven wij u aan hoe de belastingdruk over 2022 en voorgaande jaren bedroeg. In deze berekening zijn alleen die belastingen betrokken die nagenoeg voor iedereen van toepassing zijn. Uitgangspunt zijn de lasten voor een eigenaar en bewoner van een “standaardwoning” met een gemiddelde waarde van € 295.000 in 2022. De daadwerkelijke gemiddelde woning waarde in 2022 was € 304.000. In de vergelijking hieronder is rekening gehouden met de daadwerkelijke gemiddelde waarden 2022 en de verwachte stijging 2023. In de jaren ervoor is het ook gebaseerd op de toen gemiddelde woningwaarden. Voor de raming 2023 is uitgangspunt standaardwoning met waarde van € 337.000 (rekening houdend met waardeontwikkeling).

Soort	2023	2022	2021	2020
Afvalstoffenheffing (vast + variabel)	237	237	209	175
Rioolheffing	208	208	208	230
OZB	361	324	310	277
Totaal	806	769	727	682