Voor u ligt de zomernota 2020. T/m 2019 was de zomernota de voortgangsrapportage van het huidige jaar en de kaderbrief voor de begroting van het volgende jaar. Vanaf begrotingsjaar 2020 is dit n.a.v. de evaluatie van de P&C Cyclus 2019 gewijzigd. De zomernota is vanaf het jaar 2020 de kaderbrief voor de begroting 2021. Over de voortgang van het jaar 2020 wordt de Raad separaat geïnformeerd via de voortgangsrapportage 2020 die in september in de Raad wordt besproken en vastgesteld. De Raad wordt tevens in de voortgangsrapportage 2020 geïnformeerd over de voortgang van het coalitieakkoord.
Deze kadernota heeft ook een nieuwe opbouw in tegenstelling tot voorgaande jaren. De totstandkoming van de begroting 2020 was een moeilijk traject met name doordat voor het eerst in jaren de gemeente Staphorst geconfronteerd werd met begrotingstekorten. Naar aanleiding hiervan is een financiële scan uitgevoerd door de provincie Overijssel en is intern een evaluatie uitgevoerd op de P&C Cyclus 2019. Uit beide rapportages komen diverse aanbevelingen die in deze zomernota 2020 worden opgevolgd.
De financiële hoofdlijn uit beide rapporten is dat de gemeente Staphorst moet werken aan een gezonde en structureel sluitende meerjarige exploitatie en dat de reservepositie niet verder aangetast kan worden, mede doordat in de afgelopen jaren nieuwe investeringen zijn gedekt uit reserves waardoor de reservepositie tot een absoluut minimum is teruggebracht..
De opbouw van de zomernota is daarom als volgt:
- Het startpunt van de zomernota 2020 is de begroting 2020.
- De eerste stap is het bijstellen van het bestaand beleid. Hierin zijn de ontwikkelingen van de afgelopen maanden verwerkt. Denk aan de september- en decembercirculaire 2019, maar ook de bijstellingen van het budget van verbonden partijen n.a.v. de concept begrotingen 2021 en de bijstelling van loon- en prijsstijgingen. Deze ontwikkelingen vloeien voort uit het bestaande beleid van gemeente Staphorst. Dit is nader toelicht in hoofdstuk 4.
- De tweede stap is de inventarisatie van het wettelijke nieuw beleid. Bewust is de keuze gemaakt in de zomernota 2020 om in eerste instantie alleen wettelijk nieuw beleid in beeld te brengen. Twee grote onderdelen hierin zijn de ambities op gebied van duurzaamheid en het nieuw beleid voor de implementatie van de omgevingswet. Dit is nader toelicht in hoofdstuk 5.
- De derde stap is de inventarisatie van de bezuinigingsopties. De exploitatie van gemeente Staphorst is in de jaarschijven 2020, 2021 en 2022 niet in evenwicht en door de bijstelling van het bestaand beleid en het wettelijke nieuw beleid loopt het begrotingstekort verder op. Om een solide begroting neer te leggen is het noodzakelijk om te bezuinigen. Hiervoor heeft een brede inventarisatie van bezuinigingsmogelijkheden plaatsgevonden waaruit het College een keuze heeft gemaakt. Deze stelt zij nu aan de Raad voor. Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 6.
- De vierde stap is het verder robuust maken van de begroting en het realiseren van de eigen ambities. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de aanbevelingen van de provincie, de overige aandachtspunten en het verder financieel borgen van de ambities uit het coalitieakkoord waar nog geen financiële dekking voor is. waarbij sterk is gekeken naar de aanbevelingen vanuit de provincie.. Het eerste onderdeel, de aanbevelingen van de provincie, zijn uitgewerkt in hoofdstuk 7. De overige aandachtspunten en de ambities vanuit eigen beleid zijn uitgewerkt in hoofdstuk 8.
De volgorde van deze stappen is bewust gekozen. Bijstelling bestaand beleid vloeit voort uit lopend beleid. Wettelijk nieuw beleid vloeit voort uit regelgeving van de overheid die impact heeft op de begroting. Beide bijstellingen leiden tot een begrotingssaldo waarbij bezuinigingen moeten plaatsvinden. Na het doorvoeren van bezuinigingsmaatregelen is gekeken of er nog ruimte is om de begroting verder robuust te maken naar de toekomst waarbij met name de aanbevelingen vanuit de financiële scan van de provincie zijn verwerkt.
In hoofdstuk 2 wordt het totale financiële beeld weergegeven van alle stappen inclusief een nadere toelichting op het verloop van de reservepositie. In hoofdstuk 9 worden de overige ontwikkelingen nader toegelicht die impact hebben op de begroting 2021. In hoofdstuk 10 zijn de opties voor nieuw beleid wettelijk verplicht en de bezuinigingsmaatregelen opgenomen. Het College heeft zelf niet voor deze opties gekozen maar wil deze wel aan de Raad als opties presenteren. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de aanbevelingen vanuit de financiële scan van de provincie We geven hier de status weer van de opvolging van de aanbevelingen.
Aan de hand van deze zomernota kan het debat over de kaders voor de begroting 2021-2024 worden gevoerd. De zomernota is hiermee het uitgangspunt voor het opstellen van de begroting 2021 en de meerjarenraming 2022-2024 die op 10 november 2020 door de gemeenteraad zal worden vastgesteld.