5. Nieuw beleid

 

Voor de actualisatie van het nieuw beleid zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• De voorstellen volgen de wettelijke ontwikkelingen
• Het College van B&W doet voorstellen aan de Raad voor nieuw beleid
• Oud voor nieuw: nieuw beleid wordt bekostigd uit bestaand beleid of bezuinigingen waarbij het uitgangspunt is dat de reservepositie niet verder mag verslechteren dan de stand ultimo de begroting 2021.

De actualisatie van het nieuw beleid is als volgt:

Mutaties nieuw beleid	Incidenteel / structureel	2022	2023	2024	2025
Mutaties nieuw beleid begroting 2021
Correctie uitgaven omgevingswet	I	80	-	-160	-
Verlaging structurele uitgaven duurzaamheid	S	75	75	75	75
Incidentele uitgaven duurzaamheid projectgeld	I	40	-	-	-
Incidentele uitgaven duurzaamheid dekken uit reserve	I	-40	-	-	-
Kapitaallasten ivm verduurzaming gemeentehuis (naar energielabel C in 2023)	S	85	-95	-95	-95
Interne aanpassingen gemeentehuis	S	15	15	15	15
Interne aanpassing politie/samenleving	S	5	5	5	5
Veilgheidsr.: vrijwilligers in dienstverband	I	40	40	-	-
Mutaties nieuw beleid exploitatie uitgaven zomernota 2021
1 fte Consulent Werk en Inkomen (Schuldhulpverlening, Statushouders, Inburgering)	S	-75	-75	-75	-75
Informatiemanagement structureel	S	-93	-201	-201	-201
Informatiemanagement incidenteel	I	-249	-120	-	-
Projectplan Dienstencentrum	I	-50	-50	-	-
Uitbreidingskosten CNS	I	-10	-	-	-
Opstellen van een verplicht Integraal Huisvestingsplan Onderwijs	I	-35	-	-	-
Bestrijding eikenprocessierups	S	-85	-85	-85	-85
Actualisatie verkeersmodel	I	-	-22	-	-
Opstellen beleidsplan spelen en bewegen	I	-20	-	-	-
Beleid ongewenste soorten en invasieve exoten	I	-20	-	-	-
Doorontwikkeling organisatie/onderhoud aan de organisatiecultuur	I	-40	-40	-	-
Projectplan permanente bewoning/revitalisering recreatiewoningen	I	-80	-80	-	-
Mutaties nieuw beleid kapitaallasten investeringen zomernota 2021
Aanleg ventilatiesysteem gymlokaal Koedrift Ijhorst	S	-2	-2	-2	-2
Vervangen zoutloods gemeentewerf	S	-	-6	-6	-6
Reconstructie JC van Andelweg	S	-	-28	-28	-28
Pick-up bus bomenploeg	S	-	-6	-6	-6
Fietspadenplan: Aanleg ontbrekende schakel JJ Gorterlaan	S	-	-15	-15	-15
Reconstructie paden Dorpspark Rouveen	S	-	-	-3	-3
Afkoppelen en herinrichten Acaciastraat, Leliestraat ged. en Beukenlaan ged. In Rouveen	S	-	-	-25	-25
Verkeersplan Rouveen	S	-	-5	-5	-5
Frontschuif voor shovel	S	-	-4	-4	-4
Reconstructie Groensland	S	-	-	-16	-16
Totaal mutaties nieuw beleid		-459	-697	-630	-470
+ is positief, - is negatief				Bedragen * € 1.000

Voor het onderdeel “mutaties nieuw beleid kapitaallasten investeringen zomernota 2021” worden de volgende investeringen voorgesteld:

Mutaties nieuw beleid kredieten	Jaar	Krediet
Mutaties nieuw beleid kapitaallasten investeringen zomernota 2021
Aanleg ventilatiesysteem gymlokaal Koedrift Ijhorst	2020	35
Vervangen zoutloods gemeentewerf	2022	115
Reconstructie JC van Andelweg	2022	275
Pick-up bus bomenploeg	2022	45
Fietspadenplan: Aanleg ontbrekende schakel JJ Gorterlaan	2022	363
Reconstructie paden Dorpspark Rouveen	2023	44
Afkoppelen en herinrichten Acaciastraat, Leliestraat ged. en Beukenlaan ged. In Rouveen	2023	251
Verkeersplan Rouveen	2022	50
Frontschuif voor shovel	2022	35
Reconstructie Groensland	2023	410
Totaal kredieten		1.623
	Bedragen * € 1.000

De mutaties worden hieronder nader toegelicht:

In november 2020 heeft de gemeenteraad amendement 73 Omgevingswet aangenomen. Dit amendement vraagt om een financiële toelichting in de vorm van een onderbouwd voorstel met betrekking tot de ontwikkeling van een gemeentebreed omgevingsplan. Om de kosten te onderbouwen is voorgesteld om een planning met daarin een op hoofdlijnen gebaseerd kostenoverzicht aan de raad voor te leggen als nadere onderbouwing voor het uitgevraagde (gefaseerde) bedrag van € 400.000.

Om de opgave om tot een gemeentebreed omgevingsplan te komen te kunnen realiseren zien we ons genoodzaakt het project uit te besteden. De organisatie heeft niet de capaciteit om een grootschalig project als het opstellen van een gemeentebreed omgevingsplan volledig op eigen kracht uit te voeren. In december 2020 werd geconstateerd dat het voorwerk van een aanbestedingsproces om tot een op hoofdlijnen gebaseerd kostenoverzicht te komen, namelijk het stilstaan bij alle aan te besteden werkzaamheden en een inschatting van de geraamde kosten per onderdeel, om verschillende redenen niet mogelijk was.

Dit geconstateerd hebbende werd de conclusie getrokken dat we, om verder te komen met het aanvragen van offertemateriaal en dus de kosten voor een gemeente breed omgevingsplan inzichtelijk te krijgen, hulp moeten inschakelen van een bureau. Deze kosten kunnen nog gedekt worden uit het reeds toegekende budget voor de implementatie omgevingswet (toegekend bij de begroting 2017).

Door een samenspel van factoren zoals hierboven beschreven is de planning voor 2021 met betrekking tot het zetten van de eerste stappen richting een gemeentebreed omgevingsplan gewijzigd. Zodoende wordt voorgesteld om de bedragen zoals deze vorig jaar zijn opgenomen in de zomernota en voorgesteld bij de begroting 2021 (€80.000, €160.000, €160.000) opnieuw op te nemen in de zomernota, maar deze met een jaar op te schuiven.

In de begroting 2021 is rekening gehouden met een structureel budget van € 150.000, zoals aangegeven zijn we na ontbinding van de programma-organisatie namelijk niet ineens helemaal “klaar” met duurzaamheid. We verwachten dat sprake zal zijn van een structurele component. Op basis van de huidige inzichten kunnen we concluderen dat deze inschatting te hoog is geweest. Daarom stellen we voor om het structurele budget te verlagen met € 75.000. In de voortgangsrapportage waarbij ingegaan wordt op de stand van zaken van het Programma Energie & Klimaat zal dit onder de indicator “geld” nader worden toegelicht.

In de begroting 2020 is voor de periode 2021 en 2022 twee maal € 40.000 euro opgenomen voor het energieloket. Op basis van de laatste inzichten wordt verwacht dat deze kosten binnen het vorig jaar beschikbaar gestelde incidentele budget gedekt kunnen worden. In de voortgangsrapportage wordt hier nader op ingegaan. Dit budget werd gedekt uit de reserve en zal hierin terugvloeien, waardoor dit geen effect heeft op het begrotingssaldo.

De totale kosten voor de verduurzaming van het gemeentehuis en de bijbehorende interne verbouwing zijn geraamd op € 2,7 miljoen. De aanpassingen leiden tot een significante kwaliteitsverbetering, zodoende is er geen sprake van groot (of klein) onderhoud, maar van een investering die geactiveerd moet worden. Dit is conform de BBV notitie Materiële vaste activa 2020. Er wordt voorgesteld om de totale investering in 15 jaar af te schrijven. De jaarlijkse structurele kapitaalslasten bedragen hierdoor € 180.000 (€ 2.700.000 / 15 jaar).

In de begroting 2021 is reeds dekking opgenomen van € 85.000 structurele kapitaalslasten voor de verduurzaming van het gemeentehuis en daarnaast € 20.000 structurele kapitaalslasten voor de interne aanpassingen. Doordat er geen geld beschikbaar komt vanuit de verkoop van gemeentelijke gebouwen, i.v.m. het aangenomen amendement tijdens de vaststelling van de Strategische visie gebouwen, wordt voorgestelde om de dekking van de aanvullende jaarlijkse kapitaalslasten van € 75.000 op te nemen in de begroting.

In het projectplan “toekomstbestendig gemeentehuis Staphorst” zijn de interne aanpassingen van het gemeentehuis en de interne aanpassingen politie/samenleving als één project beschreven. Financieel gezien wordt dit ook als één project gepresenteerd, waardoor ervoor gekozen is om de kapitaalslasten te verschuiven naar het onderdeel: “Kapitaallasten i.v.m. verduurzaming gemeentehuis”

In het projectplan “toekomstbestendig gemeentehuis Staphorst” zijn de interne aanpassingen van het gemeentehuis en de interne aanpassingen politie als één project beschreven. Financieel gezien wordt dit ook als één project gepresenteerd, waardoor ervoor gekozen is om de kapitaalslasten te verschuiven naar het onderdeel: “Kapitaallasten i.v.m. verduurzaming gemeentehuis”

In de begroting 2021 is een extra budget opgenomen van structureel € 40.000 voor het betalen van vrijwilligers in dienstverband vanuit de veiligheidsregio. Er is nog steeds geen besluit genomen hoe dit in te bedden in de brandweerorganisatie met als ultiem doel de vrijwilligheid te behouden en hoe de nadelige financiële effecten worden gedekt. Daarom hebben wij deze post uit de begroting gehaald en wachten wij eerst de besluitvorming van de veiligheidsregio af.

Er is uitbreiding nodig bij de consulenten Inkomen & Werk vanwege de volgende taakuitbreidingen:

• Nieuwe wet schuldhulpverlening (vroegsignalering, actief opzoeken bij betalingsachterstanden)
• Dubbele taakstelling statushouders
• Nieuwe wet inburgering (capaciteit voor brede intake en intensievere begeleiding)
• Ook is de samenstelling van de groep uitkeringsgerechtigden aan het veranderen, het merendeel is niet ‘werkfit’ waardoor de begeleiding naar werk per kandidaat veel meer tijd en aandacht vraagt dan voorheen.

De eenmalige uitgaven leiden ook tot structurele verplichtingen, deze zijn in dit voorstel verwerkt.

Daarnaast bevatte het programma dienstverlening onvoldoende structurele waarborgen. In het voorstel zijn structurele middelen opgenomen om de reeds geïnitieerde projecten (zoals vernieuwing van de website) ook structureel te ondersteunen. Verder zijn er middelen opgenomen om enkele nieuwe wettelijke ontwikkelingen binnen Staphorst te implementeren (zoals op het vlak van digitale toegankelijkheid).

Informatiemanagement bestaat uit informatiebeheer, informatiebeveiliging, privacy, proces-en kwaliteitszorg, ICT en (het programma) dienstverlening.

Deze raming bevat een aantal onderdelen (investeringsvoorstellen) als volgt samengevat:
Het thuiswerken en de toenemende zorg (en landelijke eisen) rond informatiebeveiliging leiden tot een aantal investeringen op het gebied van informatiebeveiliging. Daarnaast zijn er ook voorstellen opgenomen voor vernieuwing van het intranet, in combinatie met een samenwerkingsomgeving die het thuiswerken/op afstand samenwerken beter faciliteert. Deze samenwerkingsomgeving komt ook beschikbaar voor samenwerking met externe partners.

In de (in ontwikkeling zijnde) visie op de informatiehuishouding Staphorst ligt besloten dat (in lijn met landelijke ontwikkelingen) meer software (applicaties) als service (SaaS) worden afgenomen. Op de langere termijn leidt dit tot een lagere stijging van de ICT beheerkosten en meer zekerheid inzake beveiliging en continuïteit. Aan de overgang zijn (eenmalige) kosten verbonden.
Op het gebied van het Sociaal domein is geconstateerd dat de huidige inrichting van het informatiesysteem (dat binnen een samenwerking met de gemeente Dalfsen en Zwartewaterland in gebruik is) niet meer voldoet aan een aantal (juridische) kaders. De noodzakelijke ontvlechting en overbrenging naar een SaaS omgeving vergt aanzienlijke investeringen.

In de recente IBT rapportage zijn op het gebied van informatiebeheer en archief door de provinciale archiefinspecteur een aantal aanbevelingen opgenomen (zoals inzake een kwaliteitssysteem en vernietiging). De noodzakelijke acties zijn vertaald naar investeringsvoorstellen en hierbij meegenomen.

Gezamenlijk met woningcorporatie VechtHorst wordt de mogelijkheden onderzocht om op de huidige locatie van het dienstencentrum (Berkenlaan 1) een nieuwe invulling te geven namelijk realisatie van sociale woningbouw in de vorm van appartementen. Het projectplan zal binnenkort aan de raad worden aangeboden, hierop vooruitlopend wordt een incidentele raming van € 50.000 voor 2 jaar geraamd.

Door groei van het leerlingenaantal bij de basisschool CNS moet er een uitbreiding plaats vinden. Dit wordt gerealiseerd door een lokaal van de OBS hiervoor te gaan gebruiken. Voor de interne verbouwing + 1e inrichting inventaris is € 10.000 nodig.

In het Integraal Huisvestingsplan worden alle scholen (basis- en voortgezet onderwijs) in onze gemeente opgenomen. Hierin worden voor de komende 10 jaar voorstellen m.b.t. (vervangende) nieuwbouw, renovatie, revitalisering of uitbreiding van de scholen gedaan. Voor het opstellen van een verplicht Huisvestingsplan voor de scholen wordt een adviesbureau ingehuurd.

In het raadsbesluit van 30-03-2021 is besloten € 85.000 budget toe te kennen voor het jaar 2021 voor de bestrijding van de eikenprocessierups. Amendement 80 is aangenomen, waardoor van de beschikbare €100.000 maximaal 40% (€40.000) in te zetten voor het ruimen van nesten en de overige 60% (€60.000) te gebruiken voor preventieve maatregelen en natuurlijke bestrijding.

Voor de komende jaren is het noodzakelijk om de eikenprocessierups te bestrijden om de overlast voor de volksgezondheid tegen te gaan. Daarom wordt voorgesteld om structureel
€ 85.000 toe te kennen voor de bestrijding van de eikenprocessierups.

Het verkeersmodel van de gemeente Staphorst is in 2016 voor het laatst geactualiseerd en is daarmee verouderd. Een verkeersmodel geeft inzicht in huidige en/of toekomstige verkeers- en vervoerstromen. Met een verkeersmodel kunnen vragen op het gebied van verkeer en vervoer en ruimtelijke ordening worden beantwoord. Eén keer in de 5 jaar vindt actualisatie plaats. Er wordt voorgesteld om hiervoor een incidenteel budget op te nemen voor de jaarschijf 2023 van € 22.000 met name voor externe inhuur en expertise.

Speelruimte heeft invloed op de ontwikkeling van kinderen en jongeren en biedt mogelijkheden voor meer bewegen (voor jong en oud), stimuleert sociale cohesie in een buurt en kan zelfs bijdragen aan klimaatadaptatie (natuurlijk spelen, water, groen). Hiermee past het goed in het thema ‘Gezonde en dynamische samenleving’ van de omgevingsvisie. In een speelruimtebeleidsplan wordt vastgelegd wat we belangrijk vinden aan speelruimte, de spreiding van speelplekken in relatie tot kinderaantallen en leeftijden, welke kwaliteit streven we na, hoe gaan we om met veilige routes, wat willen de bewoners en vooral kinderen? Ook geven we inzicht in ons speeltoestellenbestand in relatie tot de beheerkosten en een lange termijn planning voor vervanging vaststellen. Er wordt voorgesteld om hiervoor een incidenteel budget op te nemen in de begroting 2022 van € 20.000 met name voor externe inhuur en expertise.

In de gemeentelijke bermen komen ongewenste- en invasieve exoten voor. Bij de exoten gaat het om planten die van nature niet in Nederland voorkomen, zich snel vermeerderen en die schadelijk kunnen zijn voor de natuur. Een voorbeeld van een ongewenste soort is het Jacobskruiskruid. Deze planten spelen een steeds grotere rol in het dagelijks beheer. Vanuit provincie Overijssel is een projectgroep opgericht, waarbij ook de gemeente Staphorst is aangesloten, om met dit onderwerp aan de slag te gaan. De bedoeling is om hiervoor beleid op te stellen of een plan van aanpak te maken. Er wordt voorgesteld om hiervoor een incidenteel budget op te nemen in de begroting 2022 van € 20.000 met name voor externe inhuur en expertise.

De verhouding tussen inwoner en overheid is in de loop van de jaren veranderd en verandert nog steeds. Het vraagt om permanente aandacht. De kernwaarden van waaruit wij onze inwoners tegemoet treden zijn neergelegd in een organisatievisie. Hoe en met welke uitgangspunten wordt er met inwoners en met collega’s samengewerkt? Dit vraagt andere competenties van onze medewerkers dan voorheen. In de Omgevingswet die in 2022 wordt ingevoerd wordt hier expliciet aandacht voor gevraagd; voor de uitvoering daarvan zijn ook middelen Implementatie Omgevingswet beschikbaar. Om de hele organisatie aan te laten sluiten op de veranderende vraag wordt een ontwikkeltraject gestart. Voor de uitvoering daarvan worden voor 2022 en 2023 incidenteel middelen gevraagd (2 x € 40.000).

We zien een toename van tijdelijke/permante bewoning in recreatieverblijven. Ons huidige beleid vraagt om een aanscherping en om een integrale benadering, waarvoor een goede afstemming tussen de werkvelden toezicht en handhaving, burgerzaken, vergunningen, belastingen, openbare orde en veiligheid, sociaal domein en recreatie en toerisme essentieel is. Het is een project van lange adem wat extra capaciteit vraagt. In 2021 wordt als eerste een plan van aanpak opgesteld voor BRP-procedure nieuwe inschrijvingen. Er is een krediet van €50.000 vitale vakantieparken beschikbaar gesteld door de raad. Dit kan ingezet worden voor uitvoering van dit plan van aanpak in 2021. Met het beschikbaar stellen van incidenteel €80.000 in 2022 en in 2023 kan er een start worden gemaakt met de aanpak van de huidige permanente bewoning in recreatieverblijven en het stimuleren van de revitalisering van parken.

De gymzaal aan de Koedrift in IJhorst kan in verband met Covid-19 niet worden gebruikt. Ook na Covid-19 zijn er gezondheidsrisico’s vanwege het gebrek aan ventilatiemogelijkheden en is het aanbrengen hiervan voor het gebruik noodzakelijk.

De bestaande zoutloods op de gemeentewerf is afgeschreven en aan vervanging toe. Het plan is om een vergelijkbare zoutloods, die demontabel is en extra berging heeft voor strategisch zout, te leveren en te plaatsen.

Deze investering betreft een amendement van de gemeenteraad om het gedeelte vanaf de Staphorster Kerkweg tot de Achthoevenweg dusdanig in te richten met een vrij liggend fietspad en voetpad. Hiervoor is een ontwerp opgesteld. Vanuit het bestaande krediet zijn hiervoor onvoldoende middelen beschikbaar. De (aanvullende) investering is ingeschat op een bedrag van € 275.000. Er wordt in de begroting 2022 vanaf de jaarschijf 2023 voorgesteld om de structurele jaarlijkse kapitaalslasten van (afgerond) € 28.000 te ramen zodat de dekking is opgenomen voor investering van € 275.000, die in 10 jaar wordt afgeschreven.

Voor de bomenploeg is geen auto beschikbaar. Er komen wel medewerkers bij maar er is geen budget voor uitbreiding van de voertuigen. Vanuit de bedrijfsvoering is het daardoor zeer wenselijk om dit voertuig aan te schaffen.

Een ontbrekende schakel in de fietsroute tussen Zwolle, Staphorst en Meppel is het fietsgedeelte tussen viaduct Dekkersweg en de rotonde JJ Gorterlaan. In 2019 is op verzoek van de gemeenteraad een onderzoek uitgevoerd om hier een vrij liggend fietspad aan te leggen. In verband met het doorvoeren van noodzakelijke bezuinigingen is destijds hiervoor geen krediet beschikbaar gesteld. De provincie Overijssel vindt het ook zeer wenselijk om deze ontbrekende fietsschakel aan te leggen.

De paden in het dorpspark Rouveen verkeren in een slechte onderhoudstoestand. Het betreft een semi-verharding. Reparatie uit het reguliere budget “semi-verharding” is niet mogelijk. De reconstructie bestaat uit het vervangen van de semi-verharding in een duurzame asfaltverharding. E.e.a. moet afgestemd worden met de aanleg van een mogelijk activiteitenzone in Rouveen.

In dit gedeelte van Rouveen ligt nog een gemengd stelsel. Het plan is om het verhard oppervlak waarop neerslag valt af te koppelen van dit stelsel. Vanuit het kostendekkingsplan riolering wordt een bedrag beschikbaar gesteld voor het rioleringsgedeelte. De herinrichting van dit gebied lift vervolgens mee met de rioleringswerkzaamheden. Het bestratingsmateriaal is erg verouderd en aan vervanging toe. Ook wordt gekeken naar de groenvoorzieningen, parkeren en de speelruimte.

Voor het dorp Rouveen is in 2020 gestart met het verkeersplan “Verkeersafwikkeling en -veiligheid”. Verschillende knelpunten zijn door de Dorpsraad en inwoners aangedragen. Mogelijke oplossingsrichtingen worden nu besproken. Het definitieve verkeersplan inclusief kostenraming wordt voorgelegd aan de gemeenteraad voor besluitvorming.

Deze schuif kan voor de shovel om de zandwegen te onderhouden. Hierdoor kan de buitendienst sneller meldingen over zandwegen afhandelen, wordt de inzet flexibeler en kunnen de werkzaamheden zelf gedaan worden.

Dit betreft een asfaltweg in het buitengebied vanaf de Oude Rijksweg tot de Klaas Kloosterweg West. De verhardingsconstructie is bezweken, waardoor de veiligheid niet meer gewaarborgd kan worden. Regulier onderhoud is niet meer mogelijk. De reconstructie bestaat uit het verwijderen en afvoeren van de asfaltconstructie en het weer opbouwen van de fundering met een betonverharding.