4. Toelichting mutaties per programma

Taakveld 0.1 Bestuur

Dotatie pensioenvoorziening € 100.000 V
De jaarlijkse dotatie aan de pensioenvoorziening wordt bepaald aan de hand van de actuariële waardeberekeningen van de pensioenverplichtingen die aan het eind van het jaar ontvangen worden. Een grote variabele die de jaarlijkse toevoeging of onttrekking sterk kan beïnvloeden, is de rekenrente. Als de rekenrente stijgt ten opzichte van het voorgaande jaar, daalt de voorziening wegens het exponentieel effect op de berekening van het doelvermogen. Gezien het verleden, een afname van de rekenrente in 2019 en 2020 en een toename van de rekenrente in 2021 en 2022, wordt de jaarlijkse dotatie vastgesteld op € 0. Afhankelijk van de rekenrente die aan het eind van het jaar bekend wordt, wordt een toevoeging of onttrekking doorgevoerd.

Werkkostenregeling € 16.000 N
In februari 2023 is gebleken dat de vrije ruimte van de werkkostenregeling is overschreden. De overschrijding wordt met name veroorzaakt door de vergoeding van de raadsleden die een groot deel van de vrije ruimte in beslag neemt. Over het gedeelte dat buiten de vrije ruimte valt, wordt 80% belasting geheven. Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van € 16.000 tussen programma 9 (ambtelijke organisatie) en programma 0 (bestuur). Per saldo is er sprake van een voordeel van € 11.000 op de werkkostenregeling. 

Onderzoek Sinterklaasevenement € 0
Naar aanleiding van de ongeregeldheden en het afgelasten van de demonstratie tijdens het sinterklaasevenement op zaterdag 19 november 2022 heeft het college het bureau RadarAdvies de opdracht gegeven een onafhankelijk onderzoek in te stellen. Van het ministerie van justitie verwachten we hiervoor een bijdrage ad. € 45.000 te ontvangen, waar de (materiele) kosten van betaald kunnen worden. Per saldo is dit budgetneutraal.

Bijdrage fonds GGU € 5.000 N (ten laste van stelpost)
De bijdrage per inwoner aan de VNG (landelijk) en de VNG-Overijssel zijn gestegen. 

Accountantskosten € 12.000 N
Het honorarium van de accountant voor de jaarrekeningcontrole 2022 is verhoogd naar € 85.250.

Reis- en verblijfkosten/overige kosten college € 16.000 V
Uit de cijfers van afgelopen jaren en de prognose voor 2023 is de verwachting dat er minder kosten worden uitgegeven dan begroot.

Gemeentelijke samenwerking € 9.000 V
Het budget van de gemeentelijke samenwerking is overgeheveld naar het budget inkoop. Deze gelden worden ingezet voor een abonnement dat ondersteuning biedt aan de inkoopmedewerkers.

Taakveld 0.2 Burgerzaken

Hogere kosten en opbrengsten naturalisatie € 5.000 V
Er is sprake van een toename van vluchtelingen. Bovendien komen statushouders die vanaf 2015 zijn gekomen nu en in de toekomst in aanmerking voor naturalisatie. De verwachting is dat het aantal naturalisaties zal toenemen en daarmee de kosten en opbrengsten zullen stijgen. 

Verkiezingen € 30.000 N
In 2023 was sprake van twee verkiezingen. Bovendien vinden er, als gevolg van de val van het huidige kabinet, in november nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats. 
In 2023 is sprake van een incidentele overschrijding van het budget van naar schatting totaal € 30.000
Voor 2024 is het budget naar verwachting toereikend. 

Taakveld 0.5 Treasury

Hogere rente opbrengsten schatkistbankieren € 730.000 V
Eind 2022 heeft de gemeente voor het eerst rente ontvangen over het saldo van de schatkist. Ten tijde van het opstellen van de begroting 2023, ontvingen we nog geen rente over het saldo van de schatkist. Hierdoor was er nog geen rente opbrengst geraamd voor 2023. Inmiddels is het rentepercentage in korte tijd fors opgelopen. Over het eerste kwartaal van 2023 is ongeveer € 155.000 aan renteopbrengsten ontvangen en over het tweede kwartaal is € 210.000 aan rente opbrengsten ontvangen. Het is lastig een exacte inschatting te maken van de renteopbrengst 2023 omdat het rentepercentage dagelijks wijzigt en ook de saldi. Vooralsnog gaan we er vanuit dat we in het 2e halfjaar een vergelijkbare renteopbrengst zullen ontvangen als in de eerste 2 kwartalen. Door het volatiele rentepercentage en de veranderende saldi is het meerjarige uiteraard nog lastiger een inschatting te maken. Het is daarom ook verstandig om hier met voorzichtigheid mee om te gaan.

Hogere dividendopbrengsten BNG € 15.000 V
In lijn met het staande beleid stelt BNG Bank voor om 50% van de nettowinst uit te keren, gecorrigeerd voor de uitkering op het additioneel Tier1-kapitaal. Dit komt neer op een dividenduitkering van EUR 139 miljoen, EUR 2,50 per aandeel. Voor Staphorst betekent dit een totaal dividend van € 75.000, dit is € 15.000 meer dan geraamd.

Lagere dividendopbrengsten Vitens € 16.000 N
Naar aanleiding van de jaarcijfers 2022 van Vitens is vastgesteld dat de dividendopbrengsten € 16.000 lager zullen zijn dan geraamd.

Hogere dividendopbrengsten Enexis € 26.000 V
Naar aanleiding van de jaarcijfers 2022 van Enexis is vastgesteld dat de dividendopbrengsten € 26.000 hoger zullen zijn dan geraamd. Dit komt met name door de verkoop van Fudura BV (voorheen onderdeel van Enexis) en daarmee is deze hogere dividendopbrengst incidenteel.

Taakveld 0.61 OZB woningen

Hogere OZB-opbrengsten eigenaar woningen € 10.000 V
Hogere opbrengsten door areaaluitbreiding en een hogere waardestijging. 

Jaarlijkse herwaardering wet WOZ woningen € 10.000 N
Door prijsstijgingen en toename aantal bezwaren niets aframen op het budget. Met name door de no qure no pay bedrijven.

Taakveld 0.62 OZB niet woningen

Hogere OZB-opbrengsten eigenaren niet-woningen € 40.000 V
Hogere opbrengsten door areaaluitbreiding en een hogere waardestijging. 

Taakveld 0.7 Algemene uitkeringen gemeentefonds

Uitkering gemeentefonds € 470.000 V
In de meicirculaire 2023 zijn er middelen beschikbaar gesteld, zoals accresontwikkeling, diverse taakmutaties en integratie-/ en decentralisatie-uitkeringen. Deze middelen worden toegevoegd aan de algemene middelen.

Taakveld 0.8 Overige baten en lasten

Onvoorzien; stelposten € 1.433.000 V
Stelpost prijsstijgingen 
De stelpost prijsstijgingen is voor een bedrag van ruim 1,2 miljoen ingezet voor diverse budgetten in alle programma's, in de toelichting op de afwijkingen wordt aangegeven wanneer een mutatie ten laste is gebracht van de stelpost. In hoofdstuk 6 van deze voortgangsrapportage is dit in één overzicht gepresenteerd. Het restant van de stelpost prijsstijgingen van afgerond € 200.000 kan in 2023 vrijvallen ten gunste van het begrotingssaldo. 

Stelpost versterking dienstverlening: € 57.000 
Deze middelen zijn toegekend aan het projectplan "versterken integrale samenwerking voorveld Staphorst" met als hoofddoel om de dienstverlening van de gemeente aan de inwoners in een kwetsbare positie te versterken. Het budget van € 57.000 is volledig overgeheveld.

Stelpost vitaliteitsbeleid € 50.000
Een bedrag van € 38.350 is overgeheveld naar de het budget vitaliteitsbeleid in programma 9. Het restantbedrag valt vrij omdat het bedrag dit jaar niet benodigd is.

Stelpost ondersteuning initiatieven/instelling ontwikkelfonds € 10.000
Dit bedrag blijft vooralsnog gereserveerd als een stelpost op onvoorzien in afwachting van het (project)plan. Dit bedrag is daarmee het enige bedrag wat na verwerking van de voortgangsrapportage als stelpost overblijft.

Taakveld 0.9 Vennootschapsbelasting

Lagere VPB-last € 31.000 V
We verwachten dat we in 2023 geen VPB hoeven te betalen. Op basis van de beschikbare gegevens verwachten we een kleine teruggave.

Taakveld 0.10 Mutatie reserves

Lagere VPB-last € 31.000 N
De vennootschapsbelasting wordt gedekt uit de reserve grondexploitatie. Omdat er in 2023 geen VPB-last wordt verwacht, vindt er ook geen onttrekking plaats aan de reserve. Per saldo betreft dit een budgetneutrale boeking. 

Doorbelasting directe kosten € 14.000 N
Vanuit de BBV is het verplicht om de directe kosten zoveel mogelijk toe te rekenen aan de desbetreffende taakvelden. In totaal is er € 10.000 begroot aan doorbelasting van directe kosten op het taakveld 0.8

Aframen diverse budgetten € 38.000 V

Overig € 1.000 N

Taakveld 1.1 Crisisbeheersing en brandweer

Hogere bijdrage Veiligheidsregio IJsselland € 50.000 N (ten laste van stelpost)
Eerder dit jaar is het principe akkoord CAO Veiligheidsregio’s vastgesteld. De financiële impact op  de totale loonkosten voor de Veiligheidsregio is naar verwachting € 1,8 miljoen. De bijdrage voor de gemeente Staphorst zal hierdoor naar verwachting € 50.000 hoger worden.

Hogere kosten (en opbrengsten) elektra brandweerkazerne €0
De kosten voor elektra zijn naar verwachting € 14.000 hoger voor de brandweer. Deze kosten worden doorbelast naar de Veiligheidsregio IJsselland.

Aframen diverse budgetten € 4.000 V

Overig € 2.000 V

Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer

Klein onderhoud asfaltverhardingen €  56.000 N, elementenverhardingen € 29.000 N, beton € 6.000 N, Totaal € 91.000 N (ten laste van stelpost)
De grond- weg- en waterbouw (GWW) index is gehanteerd voor de berekening van de fors toegenomen kosten voor de wegen. Asfalt- en betonverharding is 31% gestegen t.o.v. het in 2021 opgestelde wegenbeheerplan, elementenverharding is ongeveer 19% gestegen t.o.v. 2021. Deze meerkosten worden gedekt uit de de stelpost prijsstijgingen. 

Groot onderhoud wegen € 333.000 N (ten laste van stelpost)
Ook voor het groot wegenonderhoud is de GWW index gehanteerd. Hier is ook sprake van kostenstijgingen van ongeveer € 31%. Deze meerkosten worden gedekt uit de de stelpost prijsstijgingen. 

Verhaalbare schade in de openbare ruimte € 21.000 V
Sinds 2022 wordt een externe partij ingeschakeld om schade in de openbare ruimte te verhalen op een derde. Deze partij heeft de juridische expertise in huis, wat vervolgens resulteert in meer verhaalbare schade en daarmee hogere opbrengsten.

Actualisatie verkeersmodel € 22.000 V
In samenwerking met de provincie is nu een provinciaal verkeersmodel opgesteld. Een separaat verkeersmodel voor Staphorst is daarom nu niet meer nodig. Het incidentele budget kan daarom komen te vervallen.

Hogere energielasten openbare verlichting € 114.000 N (ten laste van stelpost)
In 2023 is sprake van een forse eindafrekening over 2022. Er is een te laag termijnbedrag bij de gemeente in rekening gebracht over 2022, hierdoor valt de eindafrekening bijna € 59.000 hoger uit (door gestegen tarieven). Ondanks dat de verwachting is dat het werkelijke verbruik omlaag gaat, zijn de energiekosten aanzienlijk gestegen door de toegenomen tarieven. Obv de huidige tarieven zijn de energiekosten voor de openbare verlichting waarschijnlijk € 55.000 (incl. €17.000 energiebelasting) hoger. 

Taakveld 0.10 Mutatie reserves

Wegenbeheersplan € 0
De storting en onttrekking aan de bestemmingsreserve wegen wordt bijgesteld, per saldo is dit budgettair neutraal omdat de gestegen kosten worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen.

Vrijvallen onttrekking kosten actualisatie verkeersmodel € 22.000 N
De geraamde onttrekking aan de reserve voor de actualisatie van het verkeersmodel kan komen te vervallen.

Aframen diverse budgetten € 12.000 V

Taakveld 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur

Bijdrage gebiedspartners € 12.000 V
Conform afspraak zijn de werkzaamheden en kosten van de opdracht ‘Gebiedsplan Staphorsterveld’ verdeeld over de gebiedspartners (50% gemeente en 50% gebiedspartners). 

Taakveld 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsreg.

Hogere kosten elektra markten € 10.000 N (ten laste van stelpost)
De energietarieven zijn hoger dan werd verwacht bij de begroting 2023. Deze meerkosten worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen.

Doorbelasting directe kosten € 10.000 N
Vanuit de BBV is het verplicht om de directe kosten zoveel mogelijk toe te rekenen aan de desbetreffende taakvelden. In totaal is er € 10.000 begroot aan doorbelasting van directe kosten op het taakveld 3.2.

Bijstelling incidenteel budget Agrarische Coaching € 5.000 N
De gemaakte kosten worden belastingtechnisch gezien als een verstrekking aan één of meer individuele derden. Hierdoor zijn deze kosten uitgesloten van het recht op compensatie, waardoor de btw een kostenpost is voor de gemeente. Dit leidt tot een overschrijding van € 5.000.

Taakveld 0.10 Mutatie reserves

Bijstelling incidenteel budget Agrarische Coaching € 5.000 V
De extra kosten worden gedekt uit de reserve zonder bestemming

Aframen diverse budgetten € 8.000 V

Taakveld 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken

Leerlingenvervoer € 188.000 N (waarvan € 73.000 ten laste van stelpost)
Er is sprake van  een forse toename van het aantal leerlingen die gebruik maken van het leerlingenvervoer naar speciaal en voortgezet speciaal onderwijs en daarnaast is er een forse prijsstijging doorgevoerd.

Budget Onderwijs Achterstandenbeleid (OAB) en Peutergroepen € 100.000 V
De budgetten voor Onderwijs Achterstandenbeleid (OAB) en Peutergroepen zijn samengevoegd. Op basis van de cijfers voor het jaar 2023 en van de afgelopen jaren is aframing van het budget mogelijk, dit heeft o.a. te maken met het nieuw opgezette financieringsmodel voor de peutergroepen.

Vakonderwijs - vakhavo € 18.000 V
Het project is voor nu afgerond, de resterende middelen vallen vrij ten gunste van de reserve. Het initiatief ligt bij het onderwijs en de bedrijven, hiervoor zijn de eerste lijnen in het proces gelegd.

Taakveld 0.10 Mutatie reserves

Vakonderwijs - vakhavo € 18.000 N
Zie bovenstaande toelichting, voordeel vloeit terug in de algemene reserve (reserve zonder bestemming).

Aframen diverse budgetten € 19.000 V

Overig € 9.000 V

Taakveld 5.2 Sportaccommodaties

Hogere kosten sportvelden voetbalverenigingen € 35.000 N
De speelintensiteit op de velden bij VV Staphorst is zeer hoog. Door deze hoge intensiteit is de speelschade op de velden groot.  Deze schades kunnen niet hersteld worden door regulier onderhoud. Groot onderhoud is hier noodzakelijk om de velden voor het nieuwe seizoen weer speelklaar te krijgen. Doen wij dit niet dan zijn de velden niet te bespelen met als gevolg uitwijken naar een ander veld welke vervolgens dusdanig beschadigd door verhoogde speelintensiteit dat ook daar groot onderhoud noodzakelijk is. Dit leidt naar verwachting tot een overschrijding van € 20.000. Door de hoge speelintensiteit moet ook klein materiaal vervangen worden voor ongeveer € 5.000. De verwachting is dat ook de komende jaren de speelintensiteit hoog blijft.

Daarnaast is een eenmalig bedrag van € 10.000 nodig voor het aanleggen van een strook kunstgras naast het hoofdveld, de strook waar de grensrechter loopt. Deze strook is afgelopen jaren meerdere malen hersteld met plaggen en inzaaien. Dit heeft niet het gewenste resultaat en bovendien is de strook steeds minder makkelijk te herstellen. Er is hier sprake van achteruitgang van kwaliteit.  Hiervoor zal een structurele oplossing gezocht moeten worden in de vorm van een strook kunstgras. Indien dit niet mogelijk is bestaat de kans dat de KNVB het hoofdveld afkeurt en er geen wedstrijden gespeelt mogen worden op het hoofdveld.

Hogere kosten onderhoud installaties € 20.000 N
Dit betreft een eenmalige overschrijding in verband met het extra reinigen/monsterneming van de gehele waterinstallatie i.v.m. legionella en het aanpassen van de installatie voor de gymzaal aan de Burgemeester vd Walstraat 1.

Hogere specifieke uitkering sport € 50.000 V
Er is een nabetaling over 2021 van € 7000,- ontvangen in 2023. Verder is de verwachting dat de voorlopige bijdrage voor 2023 op € 88.000  uit zal komen. Deze is aanzienlijk hoger dan 2022 doordat in 2023  flink in de veldverlichting bij de voetbalverenigingen wordt geïnvesteerd. De totale opbrengst komt dan op € 95.000 uit, dit is € 50.000 meer dan begroot.

Hogere kosten elektra sportaccomodaties € 12.000 N (ten laste van stelpost)
De tarieven zijn hoger dan werd verwacht bij de begroting 2023. Deze meerkosten worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen.

Taakveld 5.3 Cultuurpresentatie-participatie

Hogere kosten en opbrengsten cultuureducatie € 8.000 N
Door het faillissement van Scala moeten de lessen algemene muzikale vorming (AMV) opnieuw aanbesteed worden. Daarnaast zijn er extra kosten gemaakt om de lessen tot de zomervakantie te laten doorlopen. 

Taakveld 5.6 Media

Hogere kosten en opbrengsten bibliotheek € 0
Er is een specifieke uitkering toegekend voor Informatiepunt Digitale Overheid (IDO), deze middelen (afgerond € 17.000) zijn rechtstreeks doorbetaald naar de bibliotheek, deze uitkering is budgettair neutraal verwerkt.

Taakveld 5.7 Openbaar groen en recreatie

Hogere kosten wijkgroen € 75.000 N (waarvan € 20.000 ten laste van stelpost)
Zoals aangegeven in de zomernota is een aantal jaren geleden een berekening gemaakt van de bezuiniging op het groenonderhoud die ongeveer € 100.000 zou opleveren. De bezuiniging kan niet volledig gerealiseerd worden, want er zijn delen van de groenrenovatie niet uitgevoerd. Op papier waren deze vlakken ingetekend, in de praktijk zijn deze vlakken niet als dusdanig te beheren. Bijvoorbeeld heesters omvormen naar gras. Op papier is dit een bezuiniging, in de realiteit buiten zijn dit soort vlakken niet te beheren (niet te maaien). Verder is de kostprijs in het bestek van de eigen dienst voor niveau hoog op de begraafplaats hoger dan in de oorspronkelijke berekening. Om deze redenen kan € 30.000 van de oorspronkelijke bezuiniging niet gerealiseerd worden.

Verder is er sprake van areaaluitbreiding (industrieterreinen zoals Bullingerslag en woningbouw de Slagen) waardoor € 25.000 niet gerealiseerd worden.

Door de hoge inflatie zijn de onderhoudskosten fors toegenomen. De kosten van het groenonderhoud zijn veelal 15 - 20 % gestegen. De meerkosten van € 20.000 worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen. 

Verhogen incidenteel budget Routenet fiets & wandelpaden(i) € 7.381 (ten laste van stelpost)
De bijdrage voor de vernieuwing van de bewegwijzering van het wandelnetwerk is door de hoge inflatie geïndexeerd met ongeveer 12%. De meerkosten worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen.  

Aframen diverse budgetten € 26.000 V

Overig € 6.000 N

Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie

Hogere kosten nieuwkomers € 50.000 N
Door het inhalen van de achterstand in de taakstelling over 2022 in combinatie met een verhoogde taakstelling over 2023 is er sprake van een verhoogde instroom in de inburgeringstrajecten en daardoor hogere kosten. Dit heeft deels te maken met een capaciteitstekort bij Vluchtelingenwerk, waardoor een andere partij moet worden ingezet voor enkele maatschappelijke begeleidingstrajecten.

Opvang statushouders € 70.000 N
Er zijn extra kosten gemaakt voor de inrichting van de locatie en tevens is een nadeel ontstaan doordat er kosten zijn gemaakt die zijn uitgesloten van het recht op compensatie, waardoor de btw een kostenpost is voor de gemeente (een verstrekking aan een individuele derde). Deze extra incidentele kosten komen ten laste van de positieve reservemutatie van de bekostigingsregeling opvang vluchtelingen.

Opvang Oekraïne € 110.000 V
Per abuis zijn de kosten met betrekking tot de huisartsenzorg (€ 50.000) en leerlingenvervoer (€ 60.000) dubbel geraamd. Verrekening vindt plaats met de reserve.

Voorliggende maatschappelijke dienstverlening € 17.000 N (ten laste van stelpost)
Stijging van de loonkosten, zie ook hoofdstuk 6 Prijsstijgingen (ten laste van de stelpost).

Versterking dienstverlening € 57.000 N
Deze middelen zijn overgeheveld van de post onvoorzien en toegekend aan het projectplan "versterken integrale samenwerking voorveld Staphorst" met als hoofddoel om de dienstverlening van de gemeente aan de inwoners in een kwetsbare positie te versterken.

Taakveld 6.2 Wijkteams

Applicaties afdeling Samenleving - doorbelasting directe kosten € 12.000 V
Gemeentebreed is er afgesproken dat alle software licenties centraal worden verantwoord op het ICT budget. Aan het einde van het jaar worden de kosten doorbelast naar de desbetreffende taakvelden. Een aantal licenties werden rechtstreeks verantwoord op het budget van Samenleving in programma 6. Om aan te sluiten bij gemeentebrede afspraak zijn de licentiekosten overgezet naar het ICT budget in programma 9. Daarnaast is er een  wijziging doorgevoerd op de begrote doorbelasting directe kosten. Dit leidt tot een voordeel van €12.000.

Brede SPUK  €0
Voor de jaren 2023 tot en met 2026 is een specifieke uitkering aangevraagd via de regeling Specifieke uitkering versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. Deze regeling is budget neutraal verwerkt, deze regeling dient verantwoord te worden middels het SISA-systeem bij de jaarrekening.

Taakveld 6.3 Inkomensregelingen

Inkomensvoorzieningen € 140.000 N
Het aantal bijstandsuitkeringen stijgt mede als gevolg van de opvang statushouders en per 1 januari 2023 is het minimumloon verhoogd met 10,15%, hierdoor stijgt ook de hoogte van de bijstandsuitkeringen. Hier tegenover staat een stijging van het BUIG budget (gebundelde uitkering voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van Participatiewet, IOAW, IOAZ, Bbz en voor inzet loonkostensubsidies.
Het aantal IOAW-uitkeringen neemt af, voor het jaar 2023 een aframing van € 50.000. Vanaf het jaar 2024 wordt er structureel € 61.000 afgeraamd. 
In de begroting is reeds het hogere BUIG budget opgenomen, hierdoor is geen stijging van de baten opgenomen in de voortgangsrapportage.

Sociale recherche € 10.000 V
Het aantal bijzondere onderzoeken stabiliseert zich. De verwachting is dat een jaarlijks budget van circa € 21.000 voldoende is. 

Minimafonds € 10.000 N
Als gevolg van het toenemen van het aantal bijstandsgerechtigden wordt ook een stijging van de kosten voor het minimafonds verwacht. In de begroting 2024 e.v. is inmiddels € 20.000 bijgeraamd. 

Bijzondere bijstand € 80.000 N
Conform de begroting 2024 e.v. wordt er structureel € 80.000 bijgeraamd. Er is een behoorlijke toename van bewindvoeringskosten en ook de opvang van statushouders zorgt voor een stijging van de uitgaven. 

Taakveld 6.5 Arbeidsparticipatie

Participatiebudget € 20.000 N
Er is een toename van het aantal statushouders, wat o.a. leidt tot meer taallessen, begeleidings- en tolkenkosten en medische advisering. Daarnaast hanteren de consulenten een nieuwe werkwijze in navolging van de nieuwe wet inburgering, waarbij er een toename is in het aantal klantcontacten en er dus meer inwoners verwezen worden naar trajecten of werk (in een passende omgeving).

Taakveld 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)

Individuele rolstoelvoorzieningen € 55.000 N (€ 11.000 ten laste van stelpost)
In het jaar 2023 is er een overschrijding van het budget door het verstrekken van een aantal complexe / dure voorzieningen.

Scootmobielen/individuele vervoersvoorzieningen € 21.000 N (€ 7.000 ten laste van stelpost)
Ook in het jaar 2023 is op dit budget een incidentele overschrijding van het budget door het verstrekken van een complexe voorziening. 

Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+

Individuele hulp bij het huishouden € 113.000 N (€ 40.000 ten laste van stelpost)
Door de aanzuigende werking door het abonnementstarief zien we nog steeds een toename in het aantal aanvragen van huishoudelijke hulp.

Groepsbegeleiding WMO € 185.000 V
De aanvragen en het aantal indicaties voor groepsbegeleiding zijn sinds de corona-periode aanzienlijk afgenomen, dit is terug te zien in de jaarrekening van de afgelopen jaren, hierdoor is een structurele aframing van het budget mogelijk.

Individuele begeleiding WMO € 112.000 N (€ 30.000 ten laste van stelpost)
Op basis van de uitgaven van de afgelopen jaren en de prognose voor het jaar 2023 is een structurele verhoging van het budget noodzakelijk, dit is ook terug te zien in de zomernota.

PGB WMO € 50.000 V
Het aantal indicaties persoonsgebonden budget (PGB) neemt af en er worden meer zorg in natura (ZIN) indicaties afgegeven. Deze trend is al een aantal jaren zichtbaar, dus er kan structureel afgeraamd worden.

Schuldregeling € 30.000 V
Door intensivering van preventieve maatregelen wordt er bespaard op de kosten voor professionele schuldhulpverlening.

Taakveld 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 

PGB Jeugd € 128.000 N
Er is een forse toename in PGB-budget omdat de benodigde ondersteuning niet in zorg in natura kan worden weggezet voor 1 client.

Zorg in natura/jeugd € 382.000 V
Er vindt een administratieve overboeking plaats van product 4672301 ZIN Jeugd naar product 4682100 Jeugdbescherming. Op deze manier worden de kosten van jeugdbescherming en jeugdreclassering beter in beeld gebracht.
Het jaar 2023 is een overgangsjaar betreffende het nieuwe inkoopmodel, dit kan mogelijk financiële impact hebben op het budget in 2023.

Taakveld 6.82 Geëscaleerde zorg 18-

Jeugdbescherming € 382.000 N
In verband met wijziging taakvelden IV3 vindt er een administratieve overboeking plaats van product 4672301 ZIN Jeugd naar product 4682100 Jeugdbescherming. Op deze manier worden de kosten van jeugdbescherming en jeugdreclassering beter in beeld gebracht.

Taakveld 0.10 Mutatie reserves

Opvang Oekraïne € 110.000 N
Per abuis zijn de kosten met betrekking tot de huisartsenzorg (€ 50.000) en leerlingenvervoer (€ 60.000) dubbel geraamd. Verrekening vindt plaats met de reserve.

Opvang statushouders € 70.000 V
De extra kosten worden verrekend met de reservemutatie van de bekostigingsregeling opvang vluchtelingen.

Aframen diverse budgetten € 56.000 V 

Overig € 18.000 N

Taakveld 7.1 Volksgezondheid

GGD IJsselland € 40.000 N (ten laste van stelpost)
Stijging van de loonkosten, zie ook hoofdstuk 6 Prijsstijgingen (ten laste van de stelpost).

Openbare gezondheidszorg € 7.000 N (ten laste van stelpost)
Stijging van de loonkosten, zie ook hoofdstuk 6 Prijsstijgingen (ten laste van de stelpost).

Taakveld 7.2 Riolering

Hogere opbrengsten rioolheffing € 25.000 V
Hogere opbrengsten door areaaluitbreiding en minder leegstand. Hierdoor hebben we meer opbrengsten dan begroot.

Taakveld 7.4 Milieubeheer

Hogere bijdrage Omgevingsdienst IJsselland € 51.000 N (ten laste van stelpost)
Conform de begrotingswijziging 2023 van de Omgevingsdienst wordt de nieuwe bijdrage 2023 naar verwachting € 657.000 voor de gemeente Staphorst. Hierdoor moet € 51.000 bijgeraamd worden.

Financiële afwikkeling Windpark € 84.500 V
In oktober 2019 is door de gemeente Staphorst een Omgevingsvergunning aan Wij Windenergie Staphorst (hierna WWS) verleend voor het oprichten van een windpark van 12 MW, gelegen nabij de J.J. Gorterlaan. WWS is een bv van de coöperatie Wij Duurzaam Staphorst. Met de coöperatie heeft de gemeente Staphorst een anterieure overeenkomst gesloten voor het ontwikkelen van het windpark. In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt over de kosten, die voor rekening van WWS komen. Deze kosten zijn dit jaar afgewikkeld en leiden tot een eenmalige vergoeding.

CDOKE € 0
Vanuit de Spuk CDOKE is er een bedrag ontvangen voor het uitvoeren van klimaat- en energiebeleid. Met de regeling CDOKE kunnen nieuwe medewerkers aangesteld worden en/of externe deskundigen worden ingehuurd. De middelen moeten er aan bijdragen dat de gemeente de interne organisatie versterkt voor het uitvoeren van klimaat- en energietaken. De regeling CDOKE wordt besteed aan inhuur van personeel voor de uitvoering van de projecten die vallen onder ons programma Energie en Klimaat. Met name inhuur op het gebied van de uitvoering van de transitievisie warmte is benodigd. Voor het jaar 2023 is er een bedrag ontvangen van € 303.121. De kosten voor de inhuur van het personeel staan hier tegenover waardoor de regeling budgettair neutraal is opgenomen.

Taakveld 7.5 Begraafplaatsen en crematoria

Groenbeheer begraafplaatsen € 28.000 N (waarvan € 6.000 ten laste van stelpost)
De aanwezigheid van emelten heeft er voor gezorgd dat de dassen het grasveld vernield hebben. De emelten dienen te worden bestreden en het grasveld hersteld. Door de droogte en reguliere uitval moet er op de begraafplaats meer worden ingeboet (herstel plantvakken) dan in voorgaande jaren. Dit leidt tot een overschrijding van ongeveer € 15.000. Daarnaast zijn er meer kosten gemaakt voor huren van materieel(€ 6.500). Ook zijn de prijzen voor onderhoud beplanting fors gestegen, deze meerkosten van € 6.000 worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen,. 

0.10 Reservemutaties

Hogere opbrengsten rioolheffing € 25.000 N
De hogere opbrengsten rioolheffing leiden naar verwachting tot een lagere reserve onttrekking. 

Aframen diverse budgetten € 17.000 V

Overig € 3.000 N

Taakveld 8.1 Ruimtelijke Ordening

Voortzetting project Toekomstgerichte Erven 2023 € 7.500 N
U bent dit jaar via een raadsmemo (collegebericht 703) op de hoogte gesteld van de veranderende financiering van het project Toekomstgerichte Erven. 

Taakveld 8.2 Grondexploitaties

Lagere pachtopbrengsten € 8.000 N
Rond de jaarwisseling zijn er gronden verkocht die voorheen verpacht werden. Hiervoor ontvangen we dus vanaf 2023 geen pachtopbrengsten meer. 

Taakveld 8.3 Bouwen en wonen

Woonbehoefteonderzoek 2023 € 25.000 N
In het kader van de volkshuisvestelijke taken die een gemeente heeft, dient gemeente Staphorst dit jaar een gemeentelijk woonbehoefteonderzoek te doen. Daarnaast is er afgelopen jaren veel gebeurd rondom het thema woonbehoefte en volkshuisvesting. Denk hierbij onder andere aan de gemeentelijke taakstelling voor statushouders, maar ook aan stijgende bouwkosten, schaarste aan bouwmaterialen en de rentestijging. Aan de hand van de resultaten van het woonbehoefteonderzoek, kan er een actueel en cijfermatig onderbouwd woonprogramma ontwikkeld worden. Het woonbehoefteonderzoek is daarmee ook onderdeel van het actieprogramma wonen.

Doorbelasting directe kosten € 13.000 V
Vanuit de BBV is het verplicht om de directe kosten zoveel mogelijk toe te rekenen aan de desbetreffende taakvelden. De begrote doorbelasting van de directe kosten is gewijzigd. Dit leidt tot een voordeel van € 13.000 in programma 8.

Aframen diverse budgetten € 3.000 V

Overig € 2.000 V

Taakveld 0.4 Overhead

Werkkostenregeling € 27.000 V
In februari 2023 is gebleken dat de vrije ruimte van de werkkostenregeling is overschreden. De overschrijding wordt met name veroorzaakt door de vergoeding van de raadsleden die een groot deel van de vrije ruimte in beslag neemt. Over het gedeelte dat buiten de vrije ruimte valt, wordt 80% belasting geheven. Er heeft een verschuiving van € 16.000 plaatsgevonden tussen programma 9 (ambtelijke organisatie) en programma 0 (bestuur). Per saldo is er sprake van een voordeel van € 11.000 op de werkkostenregeling. 

Lagere afschrijvingskosten € 43.000 V
Sinds 2021 maken wij gebruik van een nieuwe afschrijvingsmethodiek, waarbij de eerste afschrijving plaatsvindt het jaar nadat het project gereed is. Door uitstel van investeringen zijn de afschrijvingskosten lager dan verwacht. Het voordeel van € 54.000 op de afschrijvingskosten van ICT komt door het feit dat de afschrijvingen zijn berekend op basis van de economische levensduur. In werkelijkheid blijkt de technische levensduur langer te zijn, waardoor de afschrijvingskosten doorschuiven naar de toekomst. Daarnaast waren de afschrijvingslasten voor het vervangen van de zoutloods geraamd vanaf 2024 (afronding in 2023) en zijn de kosten voor de aanschaf van een pick-up bus hoger uitgevallen dan verwacht. Per saldo leidt alles tot een voordeel van € 43.000 op de afschrijvingslasten. 

Vitaliteitsbeleid € 38.350 N
In de begroting 2023 is er een €50.000 opgenomen op de post onvoorzien voor het vitaliteitsbeleid. In de maand maart heeft het MT besloten om het introductieprogramma te starten. Hiervoor is €18.350 vanuit de post onvoorzien overgeboekt naar het budget vitaliteitsbeleid. Er is een behoeftepeiling afgenomen. Om de uitkomsten te realiseren is € 20.000 opgenomen vanuit de post onvoorzien.

Werving & selectie € 10.000 N
Het college wordt ondersteund door een extern bureau bij de werving en selectie van de nieuwe gemeentesecretaris. Het extern bureau brengt in 2023 een bedrag in rekening van € 8,750 Het restant bedrag is opgenomen voor de advertentiekosten. Hiervoor is een bedrag van € 10.000 incidenteel opgenomen.

Automatiseringskosten € 100.000 N (ten laste van stelpost)
De economische ontwikkelingen hebben gezorgd voor een hoge inflatie. Als gevolg daarvan hebben de meeste ICT-leveranciers een prijsstijging opgelegd van gemiddeld 9%. Er is een bedrag van €100.000 opgenomen die ten laste van de stelpost prijsstijgingen wordt gebracht.

Verzekeringen € 6.000 N
De premie voor de cyber- en data risks verzekering is gebaseerd op de omzet/exploitatielasten. Vergeleken 2022 is het begrotingstotaal in 2023 gestegen, waardoor de premie ook is gestegen.

Postverwerking € 12.000 N
Afgelopen jaren is gebleken dat digitalisering wel effectheeft gehad, maar in brede zin is er een toename van postverzending. De kosten voor 2023 zijn ongeveer gelijk aan die van 2022 (€ 33.000).

Hogere kosten elektra huisvesting gemeentewerf & gemeentehuis € 48.250 N (ten laste van stelpost)
De tarieven zijn hoger dan werd verwacht bij de begroting 2023. Deze meerkosten worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen.

Brandstof & kleine reparaties € 30.000 N (ten laste van stelpost)
De gasolie- en brandstofprijzen zijn fors toegenomen. Deze meerkosten worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen. 

Vergoeding contract Gazprom € 92.000 V
De Gemeente Staphorst ontvangt een tegemoetkoming vanuit het RVO voor de meerkosten die zijn gemaakt door de opgelegde sanctie vanuit het rijk om alle contracten met Russische partijen op te zeggen. Door deze sanctie heeft de gemeente een duurder energiecontract af moeten sluiten. Naar verwachting wordt de tegemoetkoming van €92.000 aan het eind van het jaar ontvangen.

Inkoop € 9.000 N 
Ter ondersteuning van de inkoopmedewerkers wordt er een abonnement afgesloten met een inkoopadvies bureau.  Er is een bedrag van € 9.000 opgenomen voor de abonnementskosten.

Aframen diverse budgetten € 48.000 V

Overig € 6.000 V